Thực tế những năm gần đây đã chứng minh biến đổi khí hậu tác động mạnh đến đời sống, mục tiêu phát triển công nghiệp. Vì vậy, việc tăng cường khả năng ứng phó với tác động của biến đổi khí hậu để đảm bảo tiến trình phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa là rất quan trọng.

Một dây chuyền sản xuất bột trên địa bàn tỉnh sau khi thực hiện giải pháp sản xuất sạch hơn

Thời gian qua, Chính phủ, các bộ, ngành đã xây dựng, ban hành nhiều kế hoạch hành động nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, như: “Chiến lược Quốc gia về tăng trưởng xanh”; “Chiến lược sản xuất sạch hơn trong công nghiệp đến năm 2020”; “Chương trình mục tiêu Quốc gia sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (SDNLTK&HQ)”, với định hướng chính là nhằm phát thải cacbon thấp; sản xuất xanh; tiết kiệm nguyên, nhiên vật liệu và năng lượng,...

Tỉnh Đồng Tháp đã ban hành và triển khai nhiều kế hoạch: sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; sản xuất sạch hơn trong công nghiệp và khuyến công. Các kế hoạch nhằm khuyến khích doanh nghiệp (DN) nghiên cứu và ứng dụng công nghệ tiên tiến vào sản xuất, tăng cường đầu tư và sử dụng những thiết bị sản xuất ít hao tốn năng lượng, nhiên liệu, sử dụng tiết kiệm tài nguyên, nâng cao tỷ lệ sử dụng năng lượng tái tạo và sử dụng năng lượng hiệu quả, kiểm soát chất thải và tiến tới giảm phát thải khí nhà kính trong hoạt động sản xuất công nghiệp.

Lợi ích kép

Theo tổng hợp và đánh giá chung của Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp Đồng Tháp (gọi tắt là Trung tâm), qua kết hợp triển khai Kế hoạch Khuyến công; Chương trình mục tiêu Quốc gia về SDNLTK&HQ; Chương trình sản xuất sạch hơn trong công nghiệp trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua đã mang lại hiệu quả thiết thực.

Cụ thể, từ hoạt động kiểm toán năng lượng, đánh giá sản xuất sạch hơn và xây dựng những đề án khuyến công hỗ trợ sát với thực tế của từ DN nhằm đề xuất đổi mới máy móc, thiết bị phù hợp với trình độ công nghệ tiên tiến hiện có trên thị trường.

Qua đó, nhằm hỗ trợ DN sử dụng hiệu quả nguyên liệu, năng lượng, góp phần giảm giá thành sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh cho DN, đồng thời giảm chất thải và khí thải CO2 ra môi trường.

Áp dụng sản xuất sạch hơn trong công nghiệp ngoài việc giúp DN giảm chi phí còn nâng cao nhận thức của người lao động về bảo vệ môi trường, cải thiện môi trường làm việc, góp phần bảo vệ sức khỏe người lao động. Bên cạnh đó, tạo ra cơ hội tiếp cận thị trường mới khó tính, khắc khe trong tình hình mới.

Có thể thấy, thị trường Quốc tế hiện nay, không chỉ yêu cầu về chất lượng, giá thành sản phẩm mà còn đòi hỏi về khía cạnh bảo vệ môi trường và trách nhiệm của DN đối với xã hội. Chính vì vậy, sản xuất sạch hơn là công cụ hữu hiệu cho DN nâng cao tính cạnh tranh và chỗ đứng trên thị trường do chất lượng sản phẩm tốt hơn và uy tín hơn, nên hiện tại, không ít DN đã mạnh dạn đầu tư, đổi mới công nghệ sản xuất.

Những năm qua, Trung tâm đã hỗ trợ DN đo đạc, phân tích và đưa ra giải pháp sản xuất sạch hơn; tư vấn SDNLTK&HQ trong nhiều lĩnh vực sản xuất, từ đó DN xây dựng được kế hoạch thực hiện cụ thể và mang lại hiệu quả thiết thực. Qua đó, nhận thức về sản xuất sạch hơn và việc áp dụng sản xuất sạch hơn trong các DN sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh có sự chuyển biến khá tích cực.

Một số DN đã thấy được lợi ích của việc áp dụng sản xuất sạch hơn và từng bước áp dụng đổi mới phương thức quản lý đầu tư cải tiến công nghệ, sử dụng nguyên liệu thay thế hiệu quả, phát sinh ít chất thải, giảm tiêu hao năng lượng. Qua đó, nâng cao hiệu quả sản xuất và góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Mục tiêu tới

Hiện nay, nhiều DN nhất là các DN lớn, DN sản xuất sản phẩm xuất khẩu nhận thấy được lợi ích của các chương trình. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều DN vừa và nhỏ chưa mạnh dạn triển khai thực hiện các chương trình, nhất là áp dụng đầu tư máy móc, thiết bị công nghệ mới vào sản xuất.

Nhằm thúc đẩy các hoạt động sản xuất sạch hơn trong công nghiệp trong thời gian tới, Trung tâm tiếp tục triển khai các nhiệm vụ cụ thể, như: tổ chức hội thảo, tập huấn, tuyên truyền, phổ biến kiến thức về sản xuất sạch hơn, hỗ trợ đầu tư và giới thiệu các mô hình trình diễn, kết hợp nhân rộng các mô hình áp dụng công nghệ sạch, công nghệ tiết kiệm năng lượng, sản xuất sạch hơn trong công nghiệp cho các cơ sở sản xuất công nghiệp; tổ chức cho DN tham quan, học tập các mô hình thí điểm về áp dụng sản xuất sạch hơn; kết hợp công tác tuyên truyền về sản xuất sạch hơn với tuyên truyền SDNLTK&HQ, nhằm nâng cao nhận thức về mối liên kết giữa việc áp dụng sản xuất sạch hơn với việc SDNLTK&HQ;... chuyển giao công nghệ ứng dụng vào sản xuất công nghiệp.

Mục tiêu đề ra đến năm 2020, các cơ sở sản xuất công nghiệp tiến hành áp dụng sản xuất sạch hơn, đồng thời tiết kiệm từ 8 - 13% mức tiêu thụ năng lượng, nguyên nhiên liệu trên đơn vị sản phẩm so với hiện nay, góp phần giảm chất thải và khí thải CO2 ra môi trường.

Mai Văn Đối