Về thăm Thanh Mỹ - xã được giải phóng đầu tiên của Đồng Tháp

ĐTO - Trong chiến tranh, Thanh Mỹ (huyện Tháp Mười) là xã hoàn toàn giải phóng đầu tiên của tỉnh Kiến Phong (nay là tỉnh Đồng Tháp) và đã được tuyên dương Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Sau hơn 40 năm đất nước hòa bình, xã Thanh Mỹ có sự chuyển mình mạnh mẽ về kinh tế, văn hóa, xã hội... và là điểm sáng trong xây dựng nông thôn mới (XDNTM).

Bia kỷ niệm nổi dậy tấn công giải phóng xã Thanh Mỹ vào năm 1959

Người dân vót chông đánh giặc ở xã Thanh Mỹ (ảnh tư liệu do Đảng ủy xã Thanh Mỹ cung cấp)

Là xã hoàn toàn giải phóng sớm nhất tỉnh

Một ngày cuối tháng 8, chúng tôi về thăm xã anh hùng Thanh Mỹ, có dịp nghe một số nhân chứng lịch sử kể về quá khứ hào hùng năm xưa của quân và dân Thanh Mỹ. Ngồi nhâm nhi ly trà, cựu chiến binh Trần Khánh Hội (tên thường gọi Trần Khánh) ngụ ấp Hưng Lợi, xã Thanh Mỹ nhớ lại: “Thanh Mỹ là căn cứ kháng chiến - căn cứ lòng dân vững chắc, nhất là giai đoạn cuối năm 1959 đến năm 1975. Dù đồn địch dày đặc nhưng người dân hết lòng bảo vệ, nuôi giấu cán bộ, chiến sĩ ta. Bà con cùng nhau đào chướng ngại vật, chiến hào, đắp cản, dựng rào chiến đấu, vót chông, cắm chông... ngăn chặn địch càn quét đánh phá”.

Tổ sản xuất vũ khí của xã đã biến bom, pháo lép của địch thành những trái gài, mìn tự chế, không những đủ cung cấp cho dân quân, du kích xã mà còn đáp ứng yêu cầu của huyện và tỉnh. Nhiều nông dân, thanh niên, trí thức của xã Thanh Mỹ dũng cảm tham gia các lực lượng vũ trang, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến.

Đồng chí Lê Thanh Cao - Phó Bí thư Đảng ủy xã Thanh Mỹ cho biết: “Quân và dân Thanh Mỹ có lòng yêu nước nồng nàn, anh dũng chống giặc ngoại xâm và đạt những kết quả đáng tự hào. Nổi bật là tham gia đánh và giành thắng lợi trận 37 tàu Mỹ trên sông Rạch Ruộng; chống lấn chiếm Kênh Ba Mỹ Điền; dùng vũ khí thô sơ và tái chế, sáng chế vũ khí đánh địch hiệu quả; đánh đồn Vinh Huê... Cuối năm 1959, xã Thanh Mỹ hoàn toàn giải phóng”.

Theo quyển sách “Thanh Mỹ đau thương và anh hùng” của tác giả Nguyễn Văn Long, đêm 24 rạng sáng ngày 25/12/1959, một phân đội của Tiểu đoàn 502 phối hợp cùng lực lượng nội ứng của ta diệt gọn đồn Vinh Huê đóng tại Ngã Tư Thanh Mỹ. Cùng lúc đó, quần chúng nổi dậy, kéo nhau đi biểu tình, lùng bắt bọn tề ấp, mật báo ở xóm... Với sự kết hợp khá tốt, ăn khớp của 3 mũi giáp công gồm: quân sự, chính trị, binh vận; phối hợp tấn công và nổi dậy, xã Thanh Mỹ được hoàn toàn giải phóng vào ngày 25/12/1959 - sớm nhất tỉnh Kiến Phong. Bằng cách giữ thế hợp pháp với địch, đấu tranh chính trị kết hợp binh vận và làm du kích chiến tranh, nhân dân Thanh Mỹ bẻ gãy mưu đồ tái chiếm của địch. Sau giải phóng, Thanh Mỹ trở thành nơi trú đóng, căn cứ của Tỉnh ủy Kiến Phong, lực lượng vũ trang, các ban, ngành tỉnh và huyện Mỹ An.

Việc nổi dậy và tấn công của nhân dân Thanh Mỹ mở màn cho phong trào Đồng Khởi giải phóng nông thôn ở tỉnh Kiến Phong và khu Trung Nam bộ. Đồng thời góp phần hình thành phương châm “Hai chân, ba mũi giáp công” (hai chân: đấu tranh chính trị - vũ trang; ba mũi giáp công: chính trị - vũ trang - binh vận) trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Xã Thanh Mỹ cùng ấp Hưng Lợi và 3 người con của quê hương Thanh Mỹ là Nguyễn Văn Tre, Cao Văn Đạt, Nguyễn Văn Vóc vinh dự được tuyên dương Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

Tiếp tục phát huy truyền thống anh hùng

Theo con đường đan rộng rãi, chúng tôi đến ấp Hưng Lợi và Lợi Hòa. Ven đường là những khóm hoa khoe sắc, hàng rào kiên cố và hàng rào cây xanh được cắt tỉa gọn gàng, trông rất đẹp. Nhiều ngôi nhà khang trang nằm ẩn hiện trong những vườn cây ăn trái.

Chú Nguyễn Văn Hiền (SN 1950) - một người dân ở xã Thanh Mỹ phấn khởi nói: “Hồi trước, xã tôi bị chiến tranh tàn phá dữ lắm. Đời sống người dân nghèo khó. Đất nước hòa bình, tôi không ngờ quê mình có sự chuyển mình mạnh mẽ như hiện nay. Để xứng đáng là người dân của xã anh hùng, tôi cũng tự nguyện hiến hơn 300m2 đất để làm đường giao thông. Từ một xã vùng sâu, giao thông đi lại khó khăn, đến nay hệ thống cầu, đường trong xã được xây dựng khá hoàn chỉnh, lưu thông rất thuận lợi”.

Phát huy truyền thống xã anh hùng, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân Thanh Mỹ đã và đang nỗ lực cùng nhau xây dựng quê hương ngày càng phát triển.

Theo đồng chí Nguyễn Văn Khanh - Chủ tịch UBND xã Thanh Mỹ, thời gian qua, Đảng ủy, UBND xã lãnh, chỉ đạo thực hiện nhiều giải pháp nhằm phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng đời sống người dân. Địa phương quan tâm xây dựng hệ thống thủy lợi, trạm bơm điện nên đa số diện tích đất nông nghiệp sản xuất 3 vụ/năm. Cây trồng, vật nuôi có sự chuyển dịch theo hướng nâng cao giá trị kinh tế, trong đó đẩy mạnh phát triển diện tích vườn cây ăn trái (hiện có hơn 160ha). Công tác đào tạo nghề; giới thiệu việc làm; giúp đỡ hộ nghèo... được địa phương chú trọng thực hiện. Đến nay, hộ nghèo của xã giảm còn 4,65%; thu nhập bình quân đầu người 39 triệu đồng/năm; gần 100% hộ dân sử dụng điện và nước sạch.

Nhiều vườn cây ăn trái phát triển trên vùng đất “mưa bom, lửa đạn” Thanh Mỹ, giúp nông dân nâng cao thu nhập

Đặc biệt, diện mạo xã anh hùng Thanh Mỹ có nhiều khởi sắc, nhất là từ khi thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia XDNTM đến nay. Trong chiến tranh, người dân Thanh Mỹ anh dũng, chiến đấu kiên cường. Ngày nay, bà con tiếp tục tích cực trên mặt trận xây dựng và phát triển quê hương. Người dân Thanh Mỹ đóng góp tiền, công lao động, hiến đất, vật kiến trúc... thực hiện nhiều công trình thiết yếu ở địa phương.

Chỉ tính trong giai đoạn 2011 - 2014, người dân Thanh Mỹ và mạnh thường quân đóng góp XDNTM tổng trị giá trên 170 tỷ đồng. Toàn xã có trên 30km đèn đường, chủ yếu do người dân góp công, góp của xây dựng. Rất nhiều gia đình làm hàng rào, cổng ngõ, cột cờ, trồng hoa kiểng... tạo vẻ mỹ quan cho địa phương.

Nhờ sự chung tay, góp sức của nhân dân, năm 2014, Thanh Mỹ được công nhận đạt chuẩn xã NTM - 1 trong 5 xã NTM đầu tiên của tỉnh Đồng Tháp. Hiện, địa phương đang duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt.

Sau mấy chục năm đất nước hòa bình, những vết tích chiến tranh đã dần xóa nhòa trên quê hương Thanh Mỹ. Đảng bộ, chính quyền, nhân dân xã Thanh Mỹ vượt qua khó khăn, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp. Ký ức về một thời chiến đấu hào hùng, anh dũng sẽ mãi là niềm tự hào của mỗi người dân Thanh Mỹ, đó cũng là động lực để bà con cố gắng tham gia phát triển kinh tế, xã hội địa phương.

N.AN