Di tích lịch sử Quốc gia Địa điểm tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh

ĐTO - Thị trấn Cao Lãnh, quận Cao Lãnh, tỉnh Kiến Phong được chọn làm điểm tập kết quân của khu vực Đồng Tháp Mười để đưa tiễn hàng chục ngàn cán bộ, chiến sĩ, học sinh miền Nam tập kết ra Bắc. Đây là sự kiện có ý nghĩa lịch sử trọng đại của tỉnh Đồng Tháp nói riêng và cả nước nói chung có ảnh hưởng mang tầm quốc tế. Vì thế, Địa điểm tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh - tọa lạc Khóm 6, Phường 6, TP Cao Lãnh được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích lịch sử cấp Quốc gia.

>> Hồi ký 100 ngày Tập kết chuyển quân tại Cao Lãnh (1954) “Đi vinh quang - Ở anh dũng”

Địa chỉ đỏ góp phần giáo dục lịch sử, truyền thống yêu nước cho thế hệ mai sau

Theo một số tài liệu, chiến thắng Điện Biên Phủ ngày 7/5/1954 "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu" đã dẫn đến ký kết Hiệp Định Giơ-ne-vơ về việc đình chỉ chiến sự và lập lại hòa bình ở Đông Dương. Thi hành Hiệp Định Giơ-ne-vơ 1954 về Việt Nam có 3 điểm tập kết chuyển quân. Thị trấn Cao Lãnh, quận Cao Lãnh (tỉnh Kiến Phong) được chọn là điểm tập kết 100 ngày của Khu Trung Nam Bộ (Khu 8) để chuyển cán bộ, chiến sĩ, học sinh miền Nam rời quê hương xuống tàu tập kết ra Bắc. Đây là sự kiện không những có tầm vóc Quốc gia mà còn có ý nghĩa quốc tế. Hiệp định Giơ-ne-vơ cùng chiến thắng Điện Biên Phủ đã góp phần vào việc chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược. Hòa bình được lập lại, miền Bắc được giải phóng, chuyển sang giai đoạn cách mạng mới, khôi phục kinh tế, đưa miền Bắc tiến lên chủ nghĩa xã hội, làm cơ sở vững chắc cho sự nghiệp giải phóng miền Nam.

Một góc của Tượng đài thuộc Điểm tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh - tọa lạc Phường 6, TP Cao Lãnh

Việc đưa di tích Địa điểm tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh vào danh mục kiểm kê, khoanh vùng bảo vệ cũng như xây dựng công trình lưu niệm và công trình phát huy giá trị di tích, nhất là tượng đài tập kết ra Bắc năm 1954 tại Phường 6, TP Cao Lãnh, nhằm ghi dấu sự kiện quan trọng của đất nước trong công cuộc đấu tranh chống xâm lược. Công trình tượng đài không chỉ ghi dấu sự kiện tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh mà còn là một tác phẩm mỹ thuật với nhiều chi tiết, biểu trưng và biểu tượng mang tính thẩm mỹ và có giá trị nghệ thuật cao.

Qua đó, thể hiện truyền thống uống nước nhớ nguồn, lòng biết ơn sâu sắc của Đảng bộ và Nhân dân Đồng Tháp trong giai đoạn hiện nay đối với cán bộ, chiến sĩ, học sinh miền Nam năm xưa đã không ngại hy sinh gian khổ để ra Bắc học tập, công tác, xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa, chuẩn bị lực lượng mọi mặt tiến tới giải phóng miền Nam thống nhất đất nước cho thế hệ mai sau. Với ý nghĩa lịch sử và tầm vóc của sự kiện chuyển quân tập kết năm 1954 vẫn còn nguyên giá trị cũng như được sự hỗ trợ kinh phí của các tỉnh, thành: TP Hồ Chí Minh, An Giang, Tiền Giang, Long An, Bình Phước, Bình Dương, Đồng Nai và Tây Ninh tổ chức xây dựng công trình tượng đài kỷ niệm sự kiện tập kết chuyển quan ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh.

Hiện tại, tổng thể công trình di tích lịch sử Địa điểm tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh được xây dựng gồm nhiều hạng mục: Tượng đài và phù điêu, bờ kè, sân lễ đài, đường nội bộ, hoa viên cây xanh, hồ nước, cấp điện chiếu sáng. Nhìn chung, Địa điểm tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh có ý nghĩa lịch sử, chính trị, văn hóa to lớn ghi lại dấu ấn sự kiện tập kết chuyển quân ra Bắc năm 1954, là địa chỉ đỏ góp phần giáo dục lịch sử, truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau. Đây cũng là nơi tham quan, học tập, sinh hoạt truyền thống cho học sinh, sinh viên, lực lượng vũ trang và người dân trong và ngoài tỉnh. Đặc biệt, với vị trí địa lý thuận lợi cả về giao thông thủy lẫn bộ. Địa điểm tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh trở thành điểm tham quan du lịch nổi tiếng, điểm dừng chân của tuyến du lịch thủy nội địa và quốc tế: Tiền Giang - Phnôm Pênh, Cần Thơ - Phnôm Pênh, Cần Thơ - Hồng Ngự…góp phần quảng bá hình ảnh tỉnh Đồng Tháp - Đất Sen hồng đến bạn bè trong và ngoài nước.

Địa điểm tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh được xếp hạng Di tích lịch sử Quốc gia

Ngày 29/10/2023, Tỉnh ủy - Hội đồng nhân dân - UBND tỉnh Đồng Tháp long trọng tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử Quốc gia - Địa điểm Tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh. Tại buổi lễ, đại biểu được xem tổ khúc nghệ thuật đặc sắc khắc họa những ngày tháng hào hùng của sự kiện tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh “đi vinh quang - ở anh dũng”. Năm 1954, thị trấn Cao Lãnh, tỉnh Long Châu Sa (TP Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp ngày nay) được chọn là 1 trong 3 điểm Tập kết ra Bắc của Quân đội Nhân dân Việt Nam theo Hiệp định Giơ-ne-vơ. Thời điểm đó, tỉnh Long Châu Sa đã đón tiếp 13.508 cán bộ, chiến sĩ và con em miền Nam tại các tỉnh Mỹ - Tân - Gò, Long Châu Sa, Gia - Định - Ninh, Phân Liên khu miền Đông, quân tình nguyện Cao Miên; trong đó, tỉnh Long Châu Sa có 2.563 người. Ngày 29/10/1954, chuyến tàu cuối cùng chở những người con ưu tú của miền Nam rời Cao Lãnh ra miền Bắc. Đây là cuộc chia tay thấm đẫm niềm tin, tình yêu thương, chờ đợi và hy vọng Bắc - Nam sum họp, đất nước thống nhất…

Du khách chụp ảnh lưu niệm nhân dịp tham quan Địa điểm tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh

Với ý nghĩa lịch sử và tầm vóc của sự kiện này, ngày 10/10/2017, Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp đã huy động nguồn lực, khởi công xây dựng Tượng đài tưởng niệm Tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh và khánh thành vào ngày 29/10/2019. Đến ngày 24/2/2023, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quyết định xếp hạng Địa điểm Tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh là Di tích lịch sử Quốc gia. Phát biểu tại lễ đón nhận, thay mặt lãnh đạo tỉnh Đồng Tháp, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Phan Văn Thắng nhấn mạnh, Địa điểm Tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh được xếp hạng Di tích lịch sử Quốc gia là niềm vinh dự to lớn của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Đồng Tháp.

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Phan Văn Thắng đề nghị, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND TP Cao Lãnh phối hợp với các đơn vị liên quan tập trung cho công tác bảo quản, gìn giữ và phát huy giá trị di tích. Tổ chức đa dạng các hoạt động nhằm giáo dục truyền thống yêu nước gắn với phát triển du lịch, tạo dựng hình ảnh địa phương, đưa Di tích lịch sử Quốc gia - Địa điểm tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh trở thành điểm đến của Nhân dân, du khách trong, ngoài nước khi đến với TP Cao Lãnh. Cùng với đó, các đơn vị, địa phương tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho các cán bộ tập kết, thân nhân và gia đình được chăm sóc y tế, giáo dục, cơ hội việc làm, nguồn vốn và phương tiện sản xuất để đời sống ngày càng tốt hơn. Đó vừa là trách nhiệm, vừa là nghĩa cử nhân văn, thể hiện đạo lý truyền thống dân tộc, góp phần xây dựng văn hóa và con người Đồng Tháp nghĩa tình, năng động, sáng tạo…

D.C (Tổng hợp)