Đồng Tháp khát vọng vươn mình trong kỷ nguyên số

ĐTO - Hướng đến mục tiêu xây dựng đất nước hùng cường trong kỷ nguyên số theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, tỉnh Đồng Tháp đang chủ động cụ thể hóa bằng những bước đi thực chất và quyết liệt. Một trong những dấu ấn nổi bật là tỉnh vừa tổ chức Lễ phát động phong trào “Bình dân học vụ số”. Sự kiện không chỉ là hoạt động truyền thông mà là một bước đi chiến lược, thể hiện khát vọng đưa công nghệ đến từng người dân, từng hộ gia đình, từng khóm, ấp. Phong trào “Bình dân học vụ số” mang theo tinh thần hiệu triệu sâu rộng, lấy người dân làm trung tâm, giúp đỡ những nhóm yếu thế tiếp cận công nghệ, biến kỹ năng số thành kỹ năng sống. Trên hết, đây là cách mà Đồng Tháp đang từng bước khai mở “dân trí số”, tạo nền tảng để kinh tế - xã hội bứt phá trong không gian số toàn cầu.

Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Quốc Phong (thứ 2 từ trái sang) tham quan gian hàng trưng bày các sản phẩm OCOP của tỉnh tại Lễ phát động phong trào “Bình dân học vụ số”

Từ “Bình dân học vụ số” đến hành trình khai mở dân trí mới

Trong bối cảnh đất nước đang đứng trước yêu cầu cấp bách phải tạo ra xung lực mới để phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (CĐS), nhằm thực hiện mục tiêu đến năm 2045 Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao, Đồng Tháp đã không ngừng cụ thể hóa những chủ trương lớn thành các hành động thiết thực.

Phát biểu tại Lễ phát động phong trào “Bình dân học vụ số”, đồng chí Lê Quốc Phong - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội đơn vị tỉnh Đồng Tháp, Trưởng Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS tỉnh Đồng Tháp nhấn mạnh: “Phong trào “Bình dân học vụ số”, như một sự tiếp nối đầy sáng tạo và cần thiết của tinh thần ham học, cầu tiến từ phong trào “Bình dân học vụ” do Bác Hồ phát động hơn 80 năm trước, giúp người dân “thoát dốt” biết đọc, biết viết, biết tính toán cơ bản. Giờ đây, trong kỷ nguyên số, “biết chữ” thôi chưa đủ, người dân cần biết dùng điện thoại thông minh, ứng dụng công nghệ, tương tác an toàn trên môi trường số, truy cập thông tin, sử dụng dịch vụ công trực tuyến, giao tiếp qua mạng xã hội một cách an toàn và hiệu quả”.

Thực tế cho thấy, dù Đồng Tháp đã có nhiều nỗ lực trong cải cách hành chính, đổi mới sáng tạo và giáo dục, nhưng vẫn còn không ít khoảng trống trong phổ cập tri thức số. Tại nhiều vùng nông thôn, người lớn tuổi, người lao động phổ thông, hay người yếu thế vẫn gặp khó khăn trong việc sử dụng các tiện ích công nghệ như: tra cứu thông tin, giao dịch điện tử, hay đơn giản là gửi email, truy cập các nền tảng mạng xã hội. Ngay cả trong bộ phận thanh niên, học sinh - những người vốn được xem là “thế hệ công nghệ”- cũng còn thiếu kỹ năng học tập, làm việc trên nền tảng số.

Khoảng cách số nếu không được thu hẹp sẽ dễ dàng trở thành khoảng cách xã hội trong thời đại mới. Phong trào “Bình dân học vụ số” không chỉ là lời kêu gọi chung mà đã được thiết kế cụ thể, bài bản: từ những lớp học ngắn hạn, miễn phí; cách hướng dẫn gần gũi, dễ hiểu; đến sự hỗ trợ tận tình từ chính những người trẻ “chiến sĩ công nghệ số” trong cộng đồng.

Phong trào “Bình dân học vụ số” tại Đồng Tháp tập trung vào 3 nội dung lớn: nâng cao nhận thức về CĐS, phổ cập kỹ năng công nghệ số cơ bản và các ứng dụng số vào lĩnh vực thiết yếu của đời sống như: nông nghiệp, y tế, giáo dục, thương mại. Người dân được hướng dẫn sử dụng thiết bị thông minh, học cách bảo vệ dữ liệu, thông tin cá nhân, thực hành thanh toán không dùng tiền mặt, sử dụng dịch vụ công trực tuyến. Mỗi thao tác nhỏ, mỗi bước tiến dù đơn giản nhưng chính là tiền đề cho một chuyển động lớn hơn.

Doanh nghiệp tham gia trưng bày máy bay không người lái phục vụ trong sản xuất nông nghiệp tại Lễ phát động phong trào “Bình dân học vụ số”

Toàn dân học số - Không để ai bị bỏ lại phía sau

Để phong trào lan tỏa sâu rộng, lực lượng đoàn viên, thanh niên Đồng Tháp được giao trọng trách tiên phong. Với hơn 3.500 bạn trẻ đăng ký tham gia, các bạn đoàn viên sẽ đóng vai trò là những “người thầy số” đặc biệt, mang công nghệ đến từng mái nhà, từng con hẻm, từng sạp chợ.

Bí thư Tỉnh đoàn Đồng Tháp Huỳnh Minh Thức chia sẻ: “Bình dân học vụ số không chỉ là một phong trào, mà là nhiệm vụ của thời đại. Chúng tôi xác định đây là cơ hội để thanh niên thể hiện vai trò dẫn dắt trong hành trình CĐS. Từ đầu mối cấp xã đến cấp huyện, các Đội hình tình nguyện đã đồng loạt ra quân sau lễ phát động. Nhiều mô hình mới như: “Chợ 4.0”, “Căn tin không tiền mặt”, “Làng quê đáng sống”... đang được triển khai với hiệu quả ban đầu rất khả quan. Không còn những khoảng cách giữa công nghệ và đời sống, người dân đã bắt đầu quen với việc quét mã QR để thanh toán, gọi video thay vì chờ thư tay, tra cứu thông tin canh tác trên mạng thay vì hỏi truyền miệng.

Chiến dịch “Bình dân học vụ số” cũng trở thành một phần trọng tâm trong Chiến dịch thanh niên tình nguyện hè năm 2025 với phương châm “Đi từng ngõ, gõ từng nhà, hướng dẫn từng người” thể hiện rõ tinh thần dấn thân và khát vọng không để ai bị bỏ lại phía sau.

Cùng với đó, ngành khoa học và công nghệ (KH&CN) của tỉnh cũng vào cuộc mạnh mẽ. Bà Nguyễn Lâm Thanh Thủy - Giám đốc Sở KH&CN Đồng Tháp cho biết, Sở KH&CN đang tập trung triển khai 4 nhóm nhiệm vụ chính: tăng cường tuyên truyền về CĐS; phối hợp với doanh nghiệp viễn thông lắp đặt wifi công cộng, hỗ trợ người dân đổi sang điện thoại thông minh; tổ chức hướng dẫn tại chỗ kỹ năng công nghệ và xây dựng, triển khai các nền tảng học trực tuyến mở, miễn phí, học liệu áp dụng phù hợp với từng nhóm đối tượng.

“Chúng tôi không chỉ đơn thuần tổ chức dạy công nghệ, mà muốn thay đổi tư duy, truyền cảm hứng và hỗ trợ người dân có thêm công cụ để nâng cao chất lượng cuộc sống. Mỗi người dân hiểu rõ và chủ động sử dụng công nghệ đó mới là mục tiêu cuối cùng của phong trào” - bà Nguyễn Lâm Thanh Thủy nhấn mạnh.

Đội hình đoàn viên, thanh niên huyện Thanh Bình thực hiện mô hình “Chợ 4.0” trao tặng người dân QR-CODE thanh toán không dùng tiền mặt (Ảnh: Quốc Huy)

Tự tin bứt phá - Đồng hành cùng đất nước số

Với Đồng Tháp, CĐS không còn là một khái niệm xa vời. Từ hội quán nông dân, các Tổ nhân dân tự quản, đến từng gia đình đều có thể trở thành “Tổ công nghệ số cộng đồng”. Người dân học với nhau, hướng dẫn nhau cách bật tắt wifi, cách gửi tin nhắn, cách thanh toán qua ví điện tử, ứng dụng ngân hàng điện tử, cách khai thác các ứng dụng nông nghiệp số. Những lớp học nhỏ, những buổi chia sẻ thực tế chính là cầu nối giúp công nghệ trở nên gần gũi, dễ tiếp cận và dễ ứng dụng.

Không chỉ dừng lại ở những kỹ năng cơ bản, Đồng Tháp còn định hướng phổ cập những công nghệ mới như: AI, Internet vạn vật (IoT), thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR)... qua những bài học đơn giản, thực hành trực tiếp và dễ hiểu. Mỗi người dân có thể trở thành người làm chủ công nghệ, từ đó tạo ra những thay đổi thiết thực trong lao động, sản xuất, sinh hoạt và quản trị đời sống.

Phong trào “Bình dân học vụ số” khởi đầu không chỉ để giúp người dân tra cứu dịch vụ công hay mua bán trực tuyến. Quan trọng hơn, đó là bước đầu để người dân làm chủ tri thức, làm chủ cuộc sống trong thời đại mới. Một tiểu thương biết livestream bán hàng sẽ có cơ hội tăng thu nhập, quảng bá sản phẩm đến nhiều người hơn; một nông dân biết truy cập dữ liệu về thời tiết sẽ giảm rủi ro mùa vụ; một cụ già biết gọi video sẽ bớt cô đơn. Mỗi thay đổi nhỏ ấy đang tạo nên một thay đổi lớn cho chính họ và cho cộng đồng.

Đồng Tháp đã thành công trong nhiều phong trào quần chúng trước đây. Với “Bình dân học vụ số”, tỉnh đặt mục tiêu không chỉ dừng ở thay đổi kỹ năng mà còn thay đổi nhận thức, tạo nên một xã hội học tập số, nơi mọi người đều có cơ hội tiếp cận tri thức và công nghệ.

Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Quốc Phong, tin tưởng: “Nếu tất cả cùng đồng lòng, Đồng Tháp sẽ không chỉ là địa phương đi đầu trong phong trào này, mà còn trở thành điểm sáng của cả nước trong xây dựng xã hội số, công dân số, kinh tế số”.

CĐS bắt đầu từ mỗi người dân, mỗi thiết bị nhỏ trong tay. Khát vọng số hóa không còn là của riêng chính quyền, mà là khát vọng chung của cả cộng đồng. Và từ đó, hành trình vươn mình trong kỷ nguyên số của Đồng Tháp đang thực sự bắt đầu mạnh mẽ, kiên trì và đầy hy vọng.

Mỹ Lý