Tái cấu trúc hệ thống các trường sư phạm hướng đến mục tiêu chất lượng và hiệu quả

Hệ thống các cơ sở đào tạo sư phạm (SP) ở nước ta có quá trình hình thành, phát triển qua nhiều giai đoạn với vai trò và ý nghĩa lịch sử nhất định. Hệ thống này đã góp phần đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo kịp thời phục vụ cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo nước nhà trong suốt thời gian qua. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, việc sắp xếp, tổ chức lại hệ thống các cơ sở đào tạo SP là giải pháp cần thiết, phù hợp với mục tiêu phát triển giáo dục của đất nước; góp phần giải quyết thực trạng thừa thiếu giáo viên cục bộ, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, đáp ứng nhu cầu xã hội và hội nhập quốc tế.

Trường Đại học Đồng Tháp với 44 năm truyền thống sư phạm và đào tạo tiến sĩ Quản lý giáo dục từ tháng 4/2019

Tính đến tháng 5/2019, cả nước có 133 cơ sở đào tạo giáo viên; trong đó có 15 trường đại học (ĐH) SP; 48 trường ĐH đa ngành có đào tạo giáo viên; 30 trường cao đẳng SP; 19 trường cao đẳng đa ngành có đào tạo giáo viên và 2 trường trung cấp SP. Các cơ sở đào tạo này phân bố ở các địa phương trong cả nước.

Tình trạng thừa và thiếu giáo viên đang diễn ra, theo dự báo sẽ còn kéo dài trong vài năm nữa, khi nhiều địa phương đang thực hiện cắt, giảm biên chế, nhất là giáo viên hợp đồng theo Nghị quyết 19-NQ/TW để đạt mục tiêu giảm ít nhất 10% biên chế vào năm 2021. Vì vậy, phương án rà soát, tổ chức lại hệ thống các cơ sở đào tạo SP ở nước ta có ý nghĩa cấp thiết, góp phần giải quyết “bài toán thừa và thiếu giáo viên vừa mang tính cục bộ, vừa mang tính hệ thống”, hướng đến mục tiêu chất lượng trong đào tạo và hiệu quả trong sử dụng.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang rà soát hệ thống các trường đào tạo giáo viên trên cơ sở sử dụng chuẩn trường SP để đánh giá và sắp xếp lại mạng lưới các trường SP theo hướng khoa học, công bằng, khách quan và hoạt động hiệu quả hơn. Theo kế hoạch, dự thảo Đề án sắp xếp, tổ chức lại các trường SP và hình thành một số trường SP trọng điểm giai đoạn 2019-2025, dự kiến sẽ được trình Thủ tướng Chính phủ trong quý II/2019. Dự thảo xác định mục tiêu đến năm 2025 hình thành mạng lưới các trường SP chủ chốt vơi số lượng từ 6 đến 10 trường. Các cơ sở đào tạo giáo viên khác được thiết kế chuyển thành “trường vệ tinh” của các trường SP chủ chốt; tiến đến cho giải thể các trường SP không đạt chuẩn chất lượng...

Nhiều nhà quản lý giáo dục nhận xét đây là một phương án cần thiết và khả thi trong bối cảnh hiện nay và những năm tiếp sau, hướng đến việc hình thành mạng lưới các trường SP chủ chốt. Đây là các trường có đủ năng lực đào tạo đáp ứng nhu cầu giáo viên trong từng giai đoạn phát triển của đất nước. Điều này sẽ góp phần nâng cao hiệu quả phân bổ và sử dụng nguồn ngân sách Nhà nước và thu hút nguồn lực xã hội hóa cho đầu tư phát triển các trường SP; hội nhập với xu hướng phát triển của khu vực và thế giới.

Về hệ thống các giải pháp và lộ trình thực hiện đề án, nhiều nhà giáo lão thành đề xuất cần phải tập trung nghiên cứu kỹ về quy mô dân số, đặc thù vùng miền, phân bố địa lý, về dự báo số lượng và chất lượng nguồn nhân lực xã hội đang và sẽ cần, nghiên cứu mô hình, giải pháp trọng tâm, giải pháp then chốt, giải pháp đột phá, tiến hành đánh giá toàn diện năng lực đào tạo của từng cơ sở đào tạo SP, vai trò, thành tựu và ý nghĩa lịch sử hình thành, phát triển của các cơ sở đào tạo SP... để có phương án quy hoạch phù hợp nhất.

NGƯT.PGS,TS. Nguyễn Văn Đệ - Bí thư Đảng ủy, Hiệu trưởng Trường ĐH Đồng Tháp chia sẻ: “Khi tiến hành quy hoạch, cần tham vấn nhiều bên có liên quan, có định hướng cụ thể, rõ ràng (trường chủ chốt, phân hiệu, cơ sở đào tạo vệ tinh...), có thêm phướng án phân công được nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và sau ĐH các ngành khoa học giáo dục, nhiệm vụ đào tạo bổ sung, nhiệm vụ bồi dưỡng nhà giáo, nhiệm vụ nghiên cứu, chuyển giao khoa học giáo dục và phục vụ cộng đồng. “Giải pháp liên kết đào tạo theo địa chỉ” cũng là một phương án cần được quan tâm khi tiến hành quy hoạch hệ thống các trường SP”.

HIẾU NGUYỄN – VĂN NGHIÊM