Tái mô tả hộp sọ xưa nhất của loài cá heo

Cập nhật ngày: 08/05/2014 04:00:00

Cá heo thuộc về gia đình động vật biển đa dạng nhất trong lòng đại dương. Hộp sọ được coi là cổ xưa nhất của cá heo đã từng được nghiên cứu vào những năm 1970 nhưng chưa chi tiết, đến nay công việc lại tiếp tục.


Ảnh: Mizuki Murakami/ScienceDaily

Trong gia đình cá heo có những loài rất kỳ lạ như cá voi sát thủ, cá heo với chiếc mũi như bình sữa trẻ em (bottlenose)… Tuy nhiên, nghiên cứu về sự tiến hóa của chúng vẫn còn mù mờ vì thiếu những mẫu hóa thạch tốt.

Mới đây một bài báo được công bố trên tạp chí Journal of Vertebrate Paleontology tái mô tả loài cá heo lâu đời nhất được con người biết đến với cái tên mới: Eodelphis kabatensis. Hồi thập kỷ 70 của thế kỷ trước các nhà khoa học đã từng mô tả hóa thạch của hộp sọ này nhưng lại bỏ sót những chi tiết quan trọng.Vì vậy, lần tái mô tả này bổ sung thêm dữ liệu giúp làm rõ lịch sử tiến hóa của loài cá heo.

Hộp sọ của Eodelphis kabatensis được thu thập từ một nhánh nhỏ của sông Oshirakira vùng Hakaido, Nhật Bản, từ lộ hình địa chất Mashike. Các nhà nghiên cứu đã làm việc với mẫu hóa thạch này thu hẹp trong độ tuổi thuộc kỷ Miocen (10,3 - 8,5 triệu năm trước). Vì vậy, họ coi đây là loài cá heo cổ xưa nhất lần đầu tiên được mô tả. Nhưng tạp chí ScienceDaily dẫn lời nhà khoa học Mizuki Murakami cho rằng sự tiến hóa thưở xa xưa của cá heo vẫn còn bị bao phủ trong bí ẩn vì mô tả Eodelphis kabatensis lúc đó quá sơ sài.

Eodelphis là một mắt xích quan trọng trong lịch sử tiến hóa của cá heo. Trước nghiên cứu này đã có sự không thống nhất giữa các mẫu hóa thạch của các heo dựa trên mức độ nghiên cứu phân tử. Hồi đó có ý kiến cho rằng hóa thạch cá heo chừng 6 triệu năm tuổi, trong khi nghiên cứu ở mức độ phân tử cho thấy cá heo bắt đầu đa dạng hóa từ 9 - 12 triệu năm trước.

Tạp chí ScienceDaily dẫn lời giáo sư Jonathan Geisler cho biết Eodelphis kabatensis được phát hiện trong trầm tích có từ 8,5 - 13 triệu năm trước đã cung cấp những chi tiết quý báu khi tái nghiên cứu hộp sọ này.

Ngoài tầm quan trọng là nghiên cứu giai đoạn phát triển sớm của cá heo, còn có sự kết hợp phân tích toàn diện nhất về các mối quan hệ của Delphinoidea trong đó bao gồm cả cá voi có răng về sự tiến hóa của chúng.

Sự hiện diện của mẫu hóa thạch Eodelphis tại Thái Bình Dương còn gợi ý cho các nhà khoa học về lịch sử địa lý của cá heo.

Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Otago (New Zealand), căn cứ vào hóa thạch của một loài cá heo, được đặt tên là Papahu taitapu, sống cách đây từ 19 - 22 triệu năm trước, thì đây mới là thủy tổ của loài cá heo, theo tờ Otago Daily Times.

Nguồn: Tạ Xuân Quan-Thanh Niên Online

< Trở về trang trước
Gửi bình luận của bạn