“Kinh tế xanh - Động lực mới cho phát triển”

ĐTO - Diễn đàn khởi nghiệp Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) lần II năm 2024  với chủ đề “Kinh tế xanh - Động lực mới cho phát triển” được kỳ vọng sẽ tạo sợi dây kết nối nguồn lực và thị trường hỗ trợ phát triển những sản phẩm, dự án khởi nghiệp, công nghệ - dịch vụ của tỉnh Đồng Tháp và khu vực ĐBSCL. Đồng thời hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo bền vững trên nền tảng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số...

Ông Trần Trí Quang - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp, Trưởng Ban Tổ chức Diễn đàn phát biểu tại chương trình Tập huấn nâng cao nhận thức và thúc đẩy hành động thích ứng với xu hướng chuyển đổi xanh, giảm phát thải

Trước sự kiện này, Phóng viên Báo Đồng Tháp có cuộc phỏng vấn ông Trần Trí Quang - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp, Trưởng Ban Tổ chức Diễn đàn.

Phóng viên: Năm 2022, lần đầu tiên UBND tỉnh Đồng Tháp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) phối hợp tổ chức thành công Diễn đàn Mekong Startup. Tại sự kiện này, các tỉnh, thành phố khu vực ĐBSCL đề ra mục tiêu phát triển “Nông nghiệp hiện đại, tuần hoàn, phát thải thấp” và giảm 30% tổng lượng phát thải khí metan vào năm 2030 so với mức năm 2020 trong các hoạt động trồng trọt, chăn nuôi. Ông vui lòng cho biết, đến nay, Đồng Tháp đạt được những kết quả nổi bật như thế nào?

Ông Trần Trí Quang: Tại Diễn đàn Mekong Startup lần 1 năm 2022, ĐBSCL là khu vực đầu tiên trong cả nước có các tỉnh ký cam kết với Bộ NN&PTNT về giảm phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực nông nghiệp; đồng thời xây lộ trình hành động mạnh mẽ, quyết liệt để đồng hành cùng Chính phủ trong nỗ lực hiện thực hóa những cam kết giảm phát thải của Thủ tướng Chính phủ tại COP 26. Trên tinh thần đó, Đồng Tháp đẩy mạnh triển khai thực hiện và đạt được một số kết quả.

Bộ NN&PTNT phối hợp với các tỉnh, thành phố khu vực ĐBSCL tham mưu Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030” trên địa bàn 12 tỉnh, thành phố. Mục tiêu của Đề án là “Hình thành 1 triệu héc-ta vùng chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tổ chức lại hệ thống sản xuất theo chuỗi giá trị, áp dụng các quy trình canh tác bền vững nhằm gia tăng giá trị, phát triển bền vững của ngành lúa gạo, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, thu nhập và đời sống của người trồng lúa, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính, góp phần thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam”. Ngay trong năm 2024, Bộ NN&PTNT triển khai thực hiện các mô hình thí điểm triển khai Đề án trên địa bàn 5 tỉnh với 7 mô hình: Đồng Tháp 1 mô hình, Kiên Giang 2 mô hình, Sóc Trăng 1 mô hình, Cần Thơ 1 mô hình, Trà Vinh 2 mô hình.

Bên cạnh đó, Đồng Tháp đạt được một số kết quả với cam kết tiên phong tạo dựng “Trung tâm giải pháp giảm phát thải” của khu vực và khuyến khích hình thành các hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo gắn với các nhiệm vụ, mục tiêu, xu hướng giải pháp liên quan tới “nông nghiệp phát thải thấp”.

Đồng Tháp là 1 trong 5 tỉnh tham gia thực hiện Mô hình thí điểm canh tác lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh với diện tích 50ha triển khai tại Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Thắng Lợi và các nông dân trong cánh đồng Ấp 4, xã Láng Biển, huyện Tháp Mười. Ngày 20/9/2024, tỉnh tổ chức sơ kết mô hình vụ hè thu và kết quả thực hiện đảm bảo mục tiêu theo kế hoạch. 

Tỉnh còn chủ động vận động, tiếp nhận nhiều chương trình dự án giảm phát thải/tạo phát thải thấp trên địa bàn tỉnh. Cụ thể, tiếp nhận các khoản viện trợ của Tổ chức Seed to Table với dự án “Phát triển nông nghiệp hữu cơ”; Tập đoàn CP và Tổ chức WWF với Đề án “Bảo tồn và phát triển Sếu đầu đỏ tại Vườn Quốc gia Tràm Chim giai đoạn 2022-2032”; Tổ chức Phát triển Hà Lan (SNV) dự án “Chuyển đổi chuỗi giá trị lúa gạo ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững ở khu vực ĐBSCL”. Đồng thời ban hành và triển khai thực hiện các chương trình dự án trong Kế hoạch hành động về tăng trưởng xanh trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp giai đoạn 2021 - 2030; Kế hoạch phát triển nông nghiệp hữu cơ tỉnh Đồng Tháp giai đoạn 2022 - 2025, định hướng đến năm 2030; Kế hoạch Phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn trong sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp đến năm 2025.

Đồng Tháp còn khuyến khích, đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp, tổ chức cuộc thi “Phát triển kinh tế xanh - Tiên phong chuyển đổi số” năm 2023; triển khai đưa vào hoạt động Không gian làm việc chung Hỗ trợ Doanh nghiệp và khởi nghiệp tại Tòa nhà khối các cơ quan đơn vị sự nghiệp tỉnh và khởi công dự án xây dựng Không gian Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo tỉnh Đồng Tháp.

Đặc biệt, UBND tỉnh Đồng Tháp đồng hành cùng các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh tích cực triển khai một số mô hình. Cụ thể như mô hình thu chất thải phụ phẩm cá tra làm phân bón của Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn. Mô hình này tận dụng từ phụ phẩm của cá tra trong những năm qua để sản xuất thành công những sản phẩm giá trị gia tăng như: các sản phẩm công nghiệp mỹ phẩm, dược phẩm (collagen - gelatin), thực phẩm dinh dưỡng (da cá chiên giòn, bong bóng và bao tử cá đông lạnh)... cung cấp cho thị trường trong nước và quốc tế.

Với sản lượng xoài lớn, mô hình nuôi ruồi lính đen kết hợp chăn nuôi, trồng trọt tận dụng một số phế phẩm nông nghiệp, trong đó chủ yếu là phụ, phế phẩm ngành hàng xoài (vỏ, cùi của trái xoài) để nuôi ấu trùng ruồi lính đen bước đầu mang lại hiệu quả cao. Mô hình tái chế vỏ trấu của Công ty TNHH MTV Mai Anh Đồng Tháp (huyện Cao Lãnh) tạo ra thành nhiều sản phẩm có giá trị kinh tế cao (gỗ ép viên, trấu viên, than sinh học, phân sinh học Biochar) giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, nâng cao chuỗi giá trị cho ngành hàng lúa gạo.

Phóng viên:  Đối với Diễn đàn khởi nghiệp ĐBSCL lần II năm 2024, tỉnh Đồng Tháp đặt kỳ vọng như thế nào về sự kiện này? Đặc biệt là việc Phát triển kinh tế xanh - Động lực mới cho sự phát triển, thưa ông?

Ông Trần Trí Quang: Diễn đàn Mekong Startup lần I năm 2022 với nhiều chương trình, hoạt động thiết thực được triển khai thực hiện nhằm phát triển nông nghiệp - nông thôn theo hướng hiện đại, tuần hoàn, phát thải thấp, gắn với khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, thách thức chung của khu vực ĐBSCL còn rất lớn, nhận thức và năng lực hành động của cả 2 khối công và tư cần tiếp tục cải thiện để nắm bắt các xu hướng kinh tế mới nhằm vượt qua các khó khăn và tối ưu các cơ hội. Đổi mới sáng tạo, hợp tác, gắn kết công - tư được xem như “chìa khóa” giải quyết cho những vấn đề này.

Theo đó, Diễn đàn Khởi nghiệp ĐBSCL lần II năm 2024 được kỳ vọng sẽ góp phần quan trọng để thúc đẩy nhận thức và các mục tiêu đổi mới sáng tạo, tìm lời giải cho các định hướng kinh tế đặc thù của khu vực ĐBSCL dựa trên nỗ lực và sự hợp tác nguồn lực hiệu quả của cả 2 khu vực công và tư.

Diễn đàn Khởi nghiệp ĐBSCL lần II năm 2024 đặt mục tiêu là duy trì, phát triển Diễn đàn trở thành một nền tảng hợp tác, đối thoại công tư hiệu quả gắn với đổi mới sáng tạo để hỗ trợ, phát triển doanh nghiệp và thúc đẩy định hướng kinh tế xanh trong khu vực. Thông qua các hoạt động của Diễn đàn để kết nối nguồn lực và thị trường nhằm hỗ trợ phát triển những sản phẩm, dự án khởi nghiệp, công nghệ - dịch vụ hỗ trợ của tỉnh Đồng Tháp và khu vực ĐBSCL. Đặc biệt là trong lĩnh vực khởi nghiệp nông nghiệp, du lịch và đổi mới sáng tạo theo định hướng kinh tế xanh - tuần hoàn và chuyển đổi số.

Bên cạnh đó, hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo bền vững trên nền tảng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số; phát triển hệ thống mạng lưới khởi nghiệp vùng và mở rộng liên kết Quốc gia, hợp tác quốc tế; thu hút nhân lực, kinh nghiệm trong nước và quốc tế. Huy động sự tham gia mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp, khởi nghiệp vùng ĐBSCL hoặc những cá nhân đang dự định khởi nghiệp tham gia chia sẻ kết nối; phát triển khởi nghiệp sáng tạo mở.

Phóng viên: Xin ông vui lòng cho biết, sự kiện lần này với quy mô mở rộng cùng nhiều hoạt động đi vào chiều sâu sẽ tạo đòn bẩy như thế nào để các lực lượng doanh nghiệp, khởi nghiệp có yếu tố đổi mới sáng tạo phát triển?

Ông Trần Trí Quang: Với quy mô mở rộng, đổi mới và có chiều sâu hơn, Diễn đàn Mekong Startup Lần II năm 2024 sẽ bao gồm chuỗi hoạt động thiết thực. Đối với hoạt động trước thềm có các chương trình tập huấn nhằm nâng cao nhận thức và thúc đẩy hành động thích ứng với xu hướng chuyển đổi xanh, giảm phát thải.  Cuộc thi “Sáng kiến Mekong 2024” do UBND tỉnh Đồng Tháp phối hợp Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức, nhằm thu hút cộng đồng doanh nghiệp và khởi nghiệp (trong và ngoài nước), các viện - trường và trung tâm nghiên cứu tham gia giải quyết những bài toán của vùng ĐBSCL. Tìm kiếm những sáng kiến trong lĩnh vực kinh tế số, chuyển đổi xanh, phát triển bền vững, nông nghiệp xanh, công nghiệp xanh, du lịch xanh, giảm phát thải phù hợp với điều kiện của khu vực ĐBSCL; chú trọng vào việc gia tăng hàm lượng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo; kết nối với các quỹ đầu tư nhằm tăng cường hỗ trợ vốn đầu tư phát triển các dự án trong Hội nghị kêu gọi vốn đầu tư “Pitching Day”.

Đáng chú ý tại Diễn đàn toàn thể diễn ra các phiên Tọa đàm với chủ đề “Kết nối - Vươn xa”. Đây là sự kiện gắn kết giữa các doanh nghiệp lớn các lĩnh vực kinh tế trọng điểm khu vực ĐBSCL với các khởi nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và vừa, tổ chức đổi mới sáng tạo, chuyên gia, đoàn viên, thanh niên... nhằm thảo luận, nhận diện các bài toán, sáng kiến, giải pháp thúc đẩy kinh tế xanh cho khu vực ĐBSCL. Đồng thời trao đổi kinh nghiệm giữa các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia, cố vấn khởi nghiệp với thanh niên để đề xuất giải pháp phát triển mô hình hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, góp phần hình thành và phát triển hệ sinh thái hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Phóng viên: Để chắp cánh cho “đàn sếu khởi nghiệp” vươn xa, thời gian tới, tỉnh ta tiếp tục có những chính sách ưu đãi hỗ trợ như thế nào, thưa ông?

Ông Trần Trí Quang: Nhất quán với chủ trương “Phát triển doanh nghiệp và thúc đẩy khởi nghiệp” trong suốt những năm vừa qua, Đồng Tháp ban hành nhiều chính sách hỗ trợ đồng bộ và cụ thể như: khuyến công, xúc tiến thương mại, tiếp cận nguồn vốn, phát triển nhãn hiệu - bao bì sản phẩm, đầu tư khoa học - công nghệ, chuyển đổi số, thương mại điện tử... Các chính sách này cơ bản đáp ứng được những yêu cầu nền tảng cho sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp và khởi nghiệp Đất Sen hồng.

Thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc triển khai hiệu quả các chính sách ươm tạo, hình thành các dự án, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Đồng thời điều chỉnh và bổ sung những chính sách mới nhằm thích ứng với sự phát triển của xã hội. Song hành với việc thu hút các nguồn lực hỗ trợ, vốn đầu tư trong và ngoài nước; triển khai các hoạt động nâng cao năng lực quản trị sản xuất - kinh doanh, gia tăng đổi mới sáng tạo và hàm lượng khoa học - công nghệ nhằm giúp cho “đàn sếu khởi nghiệp” Đất Sen hồng tạo dựng được nền tảng vững chắc, chủ động và tự tin vươn xa, chiếm lĩnh thị trường quốc tế.

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!

NHẬT NAM (thực hiện)