Bầu cử Tổng thống Ukraine vòng 1: Diễn viên hài Vladimir Zelensky tạm chiếm ưu thế

Ngày 1/4, hãng BBC dẫn kết quả sơ bộ của Ủy ban bầu cử Ukraine cho biết, ứng cử viên Vladimir Zelensky đang chiếm ưu thế khi có số phiếu bầu gấp đôi so với số phiếu của Tổng thống đương nhiệm Petro Poroshenko trong cuộc bầu cử tổng thống nước này diễn ra 1 ngày trước đó.

Ông Vladimir Zelensky (áo xanh) nhận được ủng hộ của nhiều cử tri

Khát vọng chống tham nhũng

Theo BBC, với hơn 89% số phiếu đã được kiểm, ông Poroshenko tạm giành 15,99% số phiếu, trong khi ứng cử viên Zelensky, một diễn viên hài, nhận được 30,26% số phiếu ủng hộ. Theo quy định, nếu không có ứng cử viên nào giành được hơn 50% phiếu bầu, 2 ứng cử viên dẫn đầu sẽ cạnh tranh trong vòng 2 bầu cử, dự kiến diễn ra vào ngày 21/4 tới.  

Ông Zelensky là lãnh đạo đảng Sluga Narodu (Người phụng sự nhân dân), thành lập cách đây mới 6 tháng. Tên của đảng cũng chính là tên gọi của một chương trình tấu hài trên truyền hình ra đời từ cuối năm 2015. Nhân vật chính của tiết mục truyền hình dài kỳ này là một giáo viên sử học do chính ông Zelensky thủ vai. Người giáo viên sử học trong phim đắc cử tổng thống, nhờ một đoạn video rất được người dân hưởng ứng, trong đó ông hành động như một hiệp sĩ chống tham nhũng. 

Đối với một bộ phận đông đảo giới trẻ, đặc biệt là ở miền Đông và miền Nam, diễn viên hài Zelensky là hiện thân cho một làn gió mới thổi vào chính trường Ukraine cho dù ông không có kinh nghiệm chính trị. Có người còn so sánh ông Zelensky với Tổng thống Mỹ Ronald Reagan trước khi đắc cử cũng là một diễn viên. 

Nhiều người đưa ra nhận xét châm biếm khi cho rằng với dân chúng, một người mới tham gia chính trường có lẽ còn tốt hơn vạn lần so với nhiều chính trị gia dày dạn kinh nghiệm nhưng tâm địa xấu. Đến nay, ông Zelensky tỏ ra là người đoạn tuyệt với phong cách làm chính trị truyền thống, vốn bị đông đảo dân chúng coi là thủ phạm thất bại của Ukraine, qua nhiều đời chính quyền. 

Theo nhiều nhà quan sát, không phải vấn đề quan hệ với nước Nga mà chính nạn tham nhũng trầm kha, những quan hệ mờ ám lâu đời của giới cầm quyền và giới tài phiệt mới là vấn đề chính của cuộc bầu cử tổng thống Ukraine lần này. Nạn tham nhũng ở thượng tầng quyền lực không những không xóa bỏ được, mà Tổng thống Poroshenko còn bị cáo buộc duy trì quan hệ trong bóng tối với nhiều tập đoàn tài phiệt. Và Vladimir Zelensky, sinh năm 1978, như là người hóa thân cho khát vọng chống tham nhũng của dân chúng.

Không dễ dàng

Dù có khả năng chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu vòng 1, nhà bình luận chính trị người Ukraine Volodymyr Fesenko cho rằng khả năng ông Zelensky đắc cử tổng thống vòng 2 không hẳn dễ dàng. Hiện ông Zelensky chủ yếu thu hút đông đảo giới trẻ và những người chán ngấy chính trị, vốn là những cử tri được coi ít có khả năng đi bỏ phiếu. Bản thân uy tín của diễn viên hài này cũng bị ảnh hưởng tiêu cực do có quan hệ với tỷ phú Igor Kolomoisky, hiện đang sống lưu vong tại Thụy Sĩ. Ông Kolomoisky bị tư pháp Anh tình nghi cất giấu hàng tỷ EUR tại một số thiên đường thuế. Và nếu có đắc cử tổng thống Ukraine, quy định hiện hành của Ukraine đòi hỏi nguyên thủ tương lai phải có được sự hậu thuẫn của đa số nghị sĩ trong quốc hội mới. 

Theo chuyên gia Christine Dugoin-Clément, cuộc bầu cử tổng thống và Quốc hội Ukraine được Liên minh châu Âu (EU) và Nga theo dõi sát. Về phía châu Âu, EU hy vọng một chính quyền Ukraine ổn định, để có thể vừa vực dậy nền kinh tế, vừa tiến hành cuộc chiến chống tham nhũng triệt để. Về phía Moscow, truyền thông Nga liên tục khẳng định dân chúng Ukraine cần một tổng thống thân Nga. Hiện tại, lập trường chính trị và khả năng điều hành đất nước của ứng viên tổng thống, diễn viên hài Zelensky, là câu hỏi hoàn toàn để ngỏ. Tương lai Ukraine trong những năm tới vẫn chứa đầy bất định.

ĐỖ CAO (tổng hợp)/SGGPO