Cần tăng cường thực hiện mô hình tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân

Sau hơn 3 năm tỉnh thực hiện mô hình tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân (SKTHN) đã giúp nhiều bạn trẻ có suy nghĩ đúng, hình thành các mối quan hệ lành mạnh, trong sáng về tình bạn, tình yêu và hôn nhân gia đình; nhận thức rõ hơn về lợi ích của việc chăm sóc SKTHN, tự nguyện chủ động đến cơ sở y tế kiểm tra tình hình sức khỏe trước khi kết hôn để phát hiện sớm, điều trị, phòng ngừa các bệnh lý có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe trước khi lập gia đình, sinh con. Việc trang bị đầy đủ kiến thức về sức khỏe sinh sản (SKSS) cũng giúp giảm tình trạng nạo phá thai, mang thai ở tuổi vị thành niên, duy trì hôn nhân bền vững, sinh con khỏe mạnh và từng bước góp phần nâng cao chất lượng dân số.

Đầu năm 2011, tỉnh được Tổng Cục dân số - kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) đầu tư kinh phí triển khai thí điểm thực hiện mô hình tư vấn và khám SKTHN tại 13 xã thuộc 4 huyện: Cao Lãnh, Thanh Bình, Lấp Vò, Châu Thành và hiện đã nhân rộng ra 24 xã. Mô hình đẩy mạnh tuyên truyền với nhiều nội dung, hình thức như: vãng gia, thông qua các kênh truyền thông, đồng đẳng viên, các buổi truyền thông trực tiếp tại cộng đồng, sinh hoạt câu lạc bộ. Từ khi thực hiện mô hình đến tháng 9/2014, đội ngũ cộng tác viên, tuyên truyền viên vãng gia gần 81.000 hộ gia đình, tổ chức 503 cuộc nói chuyện chuyên đề cho hơn 14.000 người; nhân bản và cấp phát hơn 167.000 tờ rơi tuyên truyền về chăm sóc SKSS vị thành niên, thanh niên. Nội dung tư vấn và khám SKTHN được lồng ghép chặt chẽ với các mô hình, đề án khác như: đề án sàng lọc trước sinh và sơ sinh, mô hình sinh hoạt ngoại khóa trong các trường THPT, kết hợp cung cấp thông tin với việc giới thiệu các dịch vụ SKSS, phòng tránh thai; tổ chức 1.633 cuộc tư vấn thu hút hơn 10.579 vị thành niên, thanh niên tham gia, giúp đối tượng tiếp cận thông tin, kiến thức SKSS/DS- KHHGĐ đáp ứng nhu cầu chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho bản thân và tuyên truyền cho cộng đồng.

Thời gian qua, Chi cục DS-KHHGĐ tổ chức 1 lớp tập huấn về công tác quản lý cho 51 học viên là thành viên Ban quản lý mô hình cấp tỉnh, cấp xã; 2 lớp tập huấn về kỹ năng tư vấn và quy trình cung cấp dịch vụ khám SKTHN cho 56 học viên là cán bộ y tế của Trung tâm DS-KHHGĐ, trung tâm y tế, bệnh viện đa khoa tuyến huyện, trưởng, phó trạm y tế và cán bộ chuyên trách các xã triển khai mô hình. Chi cục DS-KHHGĐ phân cấp cho Trung tâm DS-KHHGĐ huyện tổ chức 49 lớp tập huấn về kỹ năng truyền thông và quản lý thực hiện mô hình tư vấn, khám SKTHN và kỹ năng tổ chức, điều hành các loại hình truyền thông cho trên 700 người là cộng tác viên DS-KHHGĐ và tuyên truyền viên của các ban, ngành, đoàn thể, Ban chủ nhiệm Câu lạc bộ tiền hôn nhân và các nhóm viên của nhóm đồng đẳng tại các địa bàn triển khai mô hình.

Khó khăn trong thực hiện mô hình là kiến thức về SKTHN và SKSS thành niên và thanh niên tại địa bàn triển khai còn nhiều hạn chế nên kết quả chưa cao; thành viên các câu lạc bộ và các nhóm đồng đẳng luôn biến động, thay đổi nên việc thu thập, thống kê, theo dõi quản lý đối tượng còn hạn chế; kinh phí hỗ trợ cho các câu lạc bộ tiền hôn nhân cũng còn khiêm tốn, chủ yếu là hoạt động lồng ghép. Một thực tế hiện nay là đa số các bạn trẻ bước vào độ tuổi kết hôn đều chưa quan tâm đến việc khám sức khỏe trước khi lập gia đình. Nhiều bạn trẻ cho rằng, việc khám sức khỏe trước khi kết hôn là việc tự nguyện của mỗi cá nhân và hôn nhân gia đình chủ yếu dựa trên tình yêu và sự tin tưởng lẫn nhau. Vì thế rất nhiều cặp vợ chồng lấy nhau sau vài năm mới phát hiện ra người bạn đời của mình mắc một số bệnh lây truyền như: viêm gan B, các bệnh lây truyền qua đường tình dục, kể cả HIV,... thì mọi việc đã trở nên quá muộn. Do đó, tư vấn và khám SKTHN là vấn đề rất quan trọng, cần tăng cường thực hiện trong thời gian tới.

NQ