Tăng cường giải pháp nâng cao chất lượng dân số

ĐTO - Giai đoạn 2011-2015, ngành dân số tỉnh đã triển khai nhiều chương trình, hoạt động, qua đó làm thay đổi nhận thức và hành vi của người dân về Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ). Phát huy các thành quả đạt được, giai đoạn 2016 - 2020, ngành dân số tỉnh tiếp tục triển khai các nhiệm vụ trọng tâm thực hiện mục tiêu nâng cao chất lượng dân số.

Nhiệm vụ trọng tâm của công tác dân số giai đoạn 2016-2020 là nâng cao chất lượng dân số

Chuyển biến tốt nhưng còn nhiều thách thức

Giai đoạn 2011 - 2015, công tác dân số trên địa bàn tỉnh được đẩy mạnh, mang lại nhiều kết quả đáng ghi nhận. Hàng năm, trên 240.000 người tự nguyện sử dụng các biện pháp tránh thai, chiếm khoảng 75% số người trong độ tuổi sinh đẻ; tỷ số giới tính khi sinh năm 2015 giảm còn 103,87 bé trai/100 bé gái (năm 2010 là 105,56 bé trai/100 bé gái); 5 năm qua, hơn 38.000 thai phụ đến khám sàng lọc trước sinh (SLTS) và hơn 21.000 trẻ sơ sinh được lấy máu gót chân để sàng lọc sơ sinh (SLSS);... Kết quả nổi bật là đã làm thay đổi nhận thức của người dân. Nếu như trước đây, đa số người dân quan niệm sinh con đông cho vui nhà vui cửa hay sinh nhiều để có thêm lao động,... thì nay những tư tưởng đó đã gần như không còn. Chị Lê Thị Diễm Huyền ngụ ấp 3, xã Bình Hàng Tây, huyện Cao Lãnh chia sẻ: “Sinh con ra không chỉ lo cho chúng đầy đủ về vật chất mà còn phải dành thời gian dạy bảo để con phát triển toàn diện cả về thể lực lẫn trí lực, nên tôi quyết định dừng lại ở 2 con để có thời gian chăm sóc và nuôi dạy chúng tốt hơn. Hơn nữa, tôi cũng được biết việc sinh con thứ 3 là vi phạm chính sách DS-KHHGĐ”.

Bên cạnh những thành tựu đạt được, công tác DS-KHHGĐ hiện nay còn nhiều vấn đề khó khăn và thách thức. Hiện tỉnh đang có mức sinh giảm hợp lý, tuy nhiên, tỷ lệ sinh con thứ 3 vẫn còn dao động và có xu hướng tăng từ 4,21% (năm 2011) giảm xuống 4,07% (năm 2013), nhưng lại tăng lên 4,11% (năm 2014), rồi lại giảm 4,06% (năm 2015) và năm 2016 đang có xu hướng tăng trở lại.

Vấn đề khó khăn nữa là dù tỷ số giới tính tỉnh đang ở mức khá lý tưởng 103,87 bé trai/100 bé gái, nhưng ở một số địa phương tỷ số này rất cao (dao động từ 110-119 bé trai/100 bé gái) như: Lai Vung, Lấp Vò, TX.Hồng Ngự, Tân Hồng, trong khi tỷ lệ bình quân là 103-107 bé trai/100 bé gái. Vì vậy, vấn đề mất cân bằng giới tính cũng là một trong những vấn đề đáng lo ngại của tỉnh ta trong thời gian tới. Bên cạnh đó, số người cao tuổi từ 60 trở lên trên địa bàn tỉnh chiếm trên 10% dân số, tỉnh ta đang bắt đầu bước vào thời kỳ “già hóa dân số”. Tuy nhiên, vấn đề an sinh xã hội và cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi vẫn chưa được đáp ứng đầy đủ.

Không chỉ vậy, chất lượng dân số tỉnh vẫn còn thấp. Tuổi thọ bình quân 73 tuổi, nhưng tuổi thọ bình quân khỏe mạnh chỉ đạt 64 tuổi. Các tố chất về tầm vóc, thể lực còn hạn chế, đặc biệt là chiều cao, cân nặng và sức bền còn thấp. Tỷ lệ dân số bị thiểu năng về thể lực và trí tuệ chiếm tới 1,5% dân số và số hàng năm tích lũy tiếp tục tăng lên do số trẻ em sinh ra bị dị tật bẩm sinh chiếm tỷ lệ cao 1,7% tổng số trẻ sinh ra.

Tăng cường giải pháp nâng cao chất lượng dân số

Trước những thách thức, ngành dân số tỉnh đã xác định, duy trì mức sinh thấp hợp lý, khống chế tốc độ tăng tỷ số giới tính khi sinh, từng bước nâng cao chất lượng dân số về thể chất là nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn 2016-2020. Để thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm, ngành dân số đã đề ra những giải pháp cụ thể. Trước tiên là việc đẩy mạnh tuyên truyền, đưa công tác DS-KHHGĐ thành một nội dung quan trọng trong chương trình hoạt động của các cấp ủy đảng và chính quyền. Củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy và cán bộ làm công tác DS-KHHGĐ từ tỉnh đến cơ sở. Vận động toàn xã hội chấp nhận và thực hiện mỗi cặp vợ chồng sinh đủ hai con. Quan tâm bồi dưỡng, nâng cao năng lực, chất lượng hoạt động của cán bộ, cộng tác viên làm công tác dân số, đảm bảo thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động và đưa dịch vụ KHHGĐ đến tận người dân. Nâng cấp cơ sở vật chất và trang thiết bị chăm sóc sức khỏe sinh sản.

Về nâng cao chất lượng dân số, ông Lê Văn Hùng -  Phó Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh cho biết: Ngành sẽ triển khai thực hiện việc hỗ trợ khám, kiểm tra sức khỏe các cặp nam, nữ chuẩn bị kết hôn; tư vấn phát hiện nguy cơ sinh con bị dị tật, khuyết tật và điều trị sớm các trường hợp có chẩn đoán xác định bệnh. Đào tạo và đào tạo lại nâng cao kỹ năng, kỹ thuật lấy máu SLTS, SLSS cho cán bộ y tế các cấp trong tỉnh; kỹ năng truyền thông tư vấn cho cán bộ y tế và cán bộ chuyên trách; duy trì và mở rộng hỗ trợ sàng lọc miễn phí cho các đối tượng ưu tiên; phối hợp thực hiện tốt SLTS và SLSS cho các đối tượng không thuộc diện ưu tiên; quản lý tốt đối tượng trước, trong và sau khi sàng lọc. Bên cạnh đó, ngành sẽ đẩy mạnh thực hiện tư vấn dự phòng, chăm sóc nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần của gia đình và cộng đồng người cao tuổi; hình thành các khoa lão khoa tại bệnh viện và cơ sở điều trị; vận động xây dựng chính sách và hỗ trợ các tổ chức, cá nhân làm dịch vụ tư vấn và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

BÍCH LIỄU