Bài học chớp thời cơ trong Cách mạng Tháng Tám

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc ta, làm thay đổi cả vận mệnh của dân tộc, thay đổi cả thân phận của người dân Việt Nam. Nhận định về thắng lợi vĩ đại của dân tộc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Cách mạng Tháng Tám đã lật đổ nền quân chủ mấy mươi thế kỷ, đã đánh tan xiềng xích thực dân gần 100 năm, đã đưa chính quyền lại cho nhân dân, đã xây dựng nền tảng cho nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, độc lập, tự do, hạnh phúc”.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là thắng lợi đầu tiên của một dân tộc thuộc địa dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản đã giành được chính quyền về tay nhân dân. Vì vậy, thắng lợi đó không chỉ mở ra một thời đại mới trong lịch sử dân tộc Việt Nam, mà còn đánh dấu kỷ nguyên độc lập, chủ quyền của các dân tộc bị áp bức dưới chế độ thực dân.

Tại tỉnh ta, bài học về chớp thời cơ trong Cách mạng Tháng Tám vẫn còn nguyên giá trị. Ngày 15/8/1945, phát xít Nhật đầu hàng quân đồng minh không điều kiện. Tin này lan nhanh đến SaĐéc, Cao Lãnh, Hồng Ngự... Quần chúng sục sôi cách mạng; bọn tay sai phát xít Nhật hoang mang cực độ, bộ máy cai trị từ tỉnh đến xã hầu như tê liệt hoàn toàn, một số bỏ hàng ngũ, một số tìm cách liên lạc với Việt Minh; các đảng phái thân Nhật lo sợ nằm im...

Tỉnh ủy lâm thời SaĐéc sau khi hợp nhất (giữa tháng 8/1945) đã ráo riết chuẩn bị lực lượng, kế hoạch và thời gian khởi nghĩa. Chủ trương khởi nghĩa giành chính quyền là dựa vào tinh thần chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” của Trung ương Đảng và đã truyền đạt tinh thần chủ trương đó cho các Quận ủy, Tổng ủy và Chi bộ xã.

Như vậy, ba yếu tố đã hội đủ; kẻ thù còn đó mà như không, quần chúng sục sôi muốn hành động và Tỉnh ủy đã có chủ trương khởi nghĩa cho toàn tỉnh. Không chỉ ở SaĐéc mà Châu Đốc, Long Xuyên và nhiều nơi khác cũng đã hội tụ đủ 3 yếu tố và thời cơ cách mạng đã xuất hiện.

Nhờ đoán đúng thời cơ, chớp lấy thời cơ và phát động khởi nghĩa kịp thời, nên các địa phương đã khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi: Cù lao Tây ngày 2 - 15/8; Hồng Ngự, Phong Mỹ (Cao Lãnh) ngày 22/8; Tân Mỹ, Mỹ An Hưng ngày 23/8; Cao Lãnh, Châu Thành, Lai Vung, tỉnh lỵ SaĐéc ngày 25/8. Các xã Đốc Binh Kiều, Thanh Mỹ, Mỹ An... của huyện Tháp Mười (lúc đó là quận Cái Bè, tỉnh Mỹ Tho) cũng đã khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi trong thời điểm này.

Khởi nghĩa giành chính quyền trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở SaĐéc giành thắng lợi nhanh chóng, trọn vẹn, không tốn xương máu, cùng thời điểm với Nam bộ - Sài Gòn. Có được thắng lợi to lớn đó là nhờ chúng ta chớp đúng thời cơ cách mạng và là nghệ thuật lãnh đạo của Tỉnh ủy SaĐéc, cấp ủy và Đảng bộ các cấp.

NT