Tiếp tục lan tỏa tinh thần sáng tạo trong thanh, thiếu niên

ĐTO - Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành sự quan tâm đặc biệt đối với thế hệ trẻ. Người xác định rõ trách nhiệm trong giáo dục thanh, thiếu niên là của toàn Đảng, toàn dân và toàn xã hội. Với tinh thần đó, trong nhiều năm qua, các cấp ủy Đảng, chính quyền tỉnh Đồng Tháp luôn đồng hành và tạo điều kiện tốt nhất để tuổi trẻ tỉnh nhà có những sân chơi trí tuệ, lành mạnh, bổ ích thông qua các cuộc thi sáng tạo nhằm phát huy tài năng, tư duy sáng tạo, tích cực đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà.

Ban Tổ chức Cuộc thi cấp tỉnh trao giải Ba cho các em học sinh đạt giải

Để phát huy tính sáng tạo trong thanh, thiếu niên, hằng năm, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Đồng Tháp (Liên hiệp Hội Đồng Tháp) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Giáo dục và Đào tạo, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Đồng Tháp và các ngành có liên quan tổ chức Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng. Với vai trò là cơ quan thường trực, Liên hiệp Hội Đồng Tháp tích cực tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân, nhất là các em trong lứa tuổi thanh, thiếu niên tham gia Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng.

Ông Nguyễn Văn Thuận - Phó trưởng Ban Tổ chức Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng chia sẻ: “Cuộc thi đã khơi dậy tiềm năng và phát huy tư duy sáng tạo nghiên cứu khoa học của thế hệ trẻ, giúp các em trau dồi kiến thức tạo ra những sản phẩm cải tiến trong học tập và cuộc sống hằng ngày. Qua đó góp phần rèn luyện kỹ năng sáng tạo, xây dựng ước mơ trở thành nhà khoa học, nhà sáng chế trong tương lai”.

Qua 15 lần tổ chức, Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng đã không ngừng lan tỏa tinh thần sáng tạo trong thanh, thiếu niên. Nhiều em học sinh sau khi rời ghế nhà trường vẫn tiếp tục đam mê nghiên cứu, tạo ra những sản phẩm hữu ích đối với đời sống cộng đồng. Riêng năm 2022, Ban Tổ chức Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng lần thứ 15 đã tiếp nhận 133 mô hình, sản phẩm từ Ban Tổ chức cuộc thi cấp huyện, thành phố gửi về dự thi trên 5 lĩnh vực. Trong đó, lĩnh vực phần mềm tin học có 6 mô hình; các dụng cụ sinh hoạt gia đình và đồ chơi trẻ em có 48 mô hình; sản phẩm thân thiện với môi trường có 40 mô hình; các giải pháp kỹ thuật nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế có 27 mô hình; đồ dùng dành cho học tập có 12 mô hình. Các mô hình, sản phẩm dự thi có đối tượng tham gia ở cả ba cấp học gồm: THPT (14 mô hình), THCS (57 mô hình), Tiểu học (62 mô hình).

Mô hình Rô bốt Avata đạt giải Ba Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc năm 2022

Kết quả có 47 mô hình, sản phẩm đạt giải bao gồm: 2 giải Nhì, 15 giải Ba, 30 giải Khuyến khích, chiếm 35,34%. Năm 2022, có 17 mô hình, sản phẩm tham gia dự thi toàn quốc. Kết quả có 1 mô hình đạt giải Ba toàn quốc, đó là mô hình “Rô-bốt Avata” của nhóm tác giả Hồ Huỳnh Trọng Nhân, Trần Võ Quốc Trạng - Trường THCS Tràm Chim, huyện Tam Nông.

Mặc dù, những mô hình, sản phẩm đạt giải Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng thời gian qua còn ít nhưng thực sự phản ánh khả năng đam mê sáng tạo và áp dụng thực tiễn trong học tập, sản xuất và đời sống hằng ngày của các em. Có 12/12 huyện, thành phố đã tổ chức cuộc thi cấp huyện, điều này góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo trong các em.

Để phù hợp với tiêu chí của Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng trong tình hình mới, Ban Tổ chức cuộc thi cấp tỉnh tiến hành khảo sát các mô hình, sản phẩm tại các huyện, thành phố. Điểm mới của cuộc thi là các mô hình, sản phẩm không nộp về tỉnh như những lần trước mà Ban Tổ chức cuộc thi cấp tỉnh sẽ chấm trực tiếp tại các huyện, thành phố. Phương thức này giúp tiết kiệm chi phí vận chuyển, đồng thời có thể tiếp cận và phỏng vấn được chi tiết hơn các tác giả có mô hình, sản phẩm tham gia dự thi.

Tuy nhiên, việc tổ chức Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng vẫn còn những khó khăn, hạn chế như: nhiều mô hình, sản phẩm tham gia dự thi mang tính hình thức, chưa có sự đầu tư nghiêm túc, vẫn còn sao chép, trùng lắp với sản phẩm đã có trên thị trường, chưa có tính mới, sáng tạo. Một số sản phẩm còn có sự tham gia giúp đỡ của phụ huynh và giáo viên vào các mô hình sản phẩm khá nhiều. Mặt khác, nhiều sản phẩm tham gia cuộc thi chỉ dừng lại ở ý tưởng, thiếu tính sáng tạo, chưa phù hợp với lứa tuổi nên rất khó đạt được giải thưởng. Ngoài ra, lãnh đạo một số cơ quan, đơn vị liên quan chưa thật sự quan tâm chỉ đạo triển khai Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng sâu rộng và thường xuyên trong hệ thống. Một số thành viên Ban Tổ chức khó sắp xếp công việc để dành thời gian dự họp, tham gia khảo sát nên trong công tác tổ chức, triển khai cuộc thi chưa phát huy được hết thế mạnh và tiềm năng của các em học sinh trong độ tuổi tham gia.

Ban Giám khảo Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng làm việc tại huyện Hồng Ngự

Để phát huy hơn nữa tính tích cực, sáng tạo của thanh, thiếu niên, Ban Tổ chức Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng cấp huyện, thành phố cần đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao hơn nữa nhận thức của cán bộ, công chức và các em học sinh đối với việc tham gia cuộc thi; tích cực vận động học sinh tham gia, giúp học sinh hiểu được mục đích, ý nghĩa của cuộc thi. Đặc biệt, phát động cuộc thi đến mọi đối tượng thanh thiếu niên, nhi đồng trên địa bàn huyện. Bên cạnh đó, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội cần xây dựng các hướng dẫn cho học sinh khối THPT, các em Trường Trung cấp nghề, các Trung tâm giáo dục thường xuyên tham gia cuộc thi cấp huyện. Đặc biệt, rất cần sự phối hợp của các cơ sở giáo dục, nhà trường, quý thầy, cô giáo nhằm hỗ trợ, tạo điều kiện phát huy thế mạnh và tiềm năng sáng tạo của các em học sinh. Bên cạnh đó, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh tiếp tục đồng hành với các em để tạo sự gắn kết, thúc đẩy phong trào đổi mới, sáng tạo và phong trào khởi nghiệp ở các bạn trẻ trong toàn tỉnh...

PHẠM HÒA