Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ sinh học trong nông nghiệp

ĐTO - Thời gian qua, các ngành, các cấp trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp tập trung nghiên cứu, ứng dụng công nghệ sinh học (CNSH) phục vụ phát triển lĩnh vực nông nghiệp, y dược, bảo vệ môi trường. Từ đòn bẩy đó, công tác này đạt được một số kết quả đáng khích lệ, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội  tỉnh nhà...

Đồng Tháp chú trọng hỗ trợ phát triển công nghệ sinh học trong sản xuất nông nghiệp

XU HƯỚNG TẤT YẾU

Trước bối cảnh toàn cầu hóa và biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, việc tìm kiếm các giải pháp bền vững cho nông nghiệp trở nên cấp thiết. Với sự ra đời của CNSH, nông dân Đồng Tháp nhanh chóng tiếp cận các công cụ và phương pháp mới giúp tối ưu hóa sản xuất, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống của người nông dân. Đồng thời, việc ứng dụng CNSH còn mở ra cơ hội cho việc phát triển các sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao và thúc đẩy xuất khẩu nông sản...

Theo các chuyên gia, nhằm thúc đẩy phát triển nông nghiệp theo hướng công nghệ cao và bền vững, việc ứng dụng CNSH đem lại nhiều lợi ích quan trọng. Trong đó, CNSH giúp nâng cao năng suất của cây trồng thông qua việc sử dụng giống cây được biến đổi gen để chống chịu sâu bệnh tốt hơn, tăng khả năng chịu đựng với điều kiện khắc nghiệt và tối ưu hóa sử dụng nguồn tài nguyên như nước và phân bón. Qua việc ứng dụng CNSH, nông dân sản xuất nông sản chất lượng cao hơn, không chỉ về mặt hình thức mà còn về giá trị dinh dưỡng, giảm hóa chất độc hại trong quá trình sản xuất, tạo ra sản phẩm an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng. CNSH thường đi kèm với các phương pháp canh tác bền vững, giúp giảm thiểu việc sử dụng hóa chất độc hại và tăng cường sinh thái địa phương. Điều này không chỉ bảo vệ môi trường nông thôn mà còn giữ vững cân bằng sinh thái và hệ sinh thái tự nhiên.

Th.S Hoàng Thị Ánh Nguyệt - Giảng viên Trường Đại học Đồng Tháp, cho rằng: “Giai đoạn 2017 - 2023, Đồng Tháp đạt được nhiều thành tựu trong nghiên cứu, ứng dụng CNSH vào thực tiễn, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp, góp phần vào thực hiện hiệu quả Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh. Bước đầu, các mô hình ứng dụng CNSH giúp cho hoạt động sản xuất, nghiên cứu, điều trị trên nhiều lĩnh vực được thuận lợi và hiệu quả hơn. Trong lĩnh vực nông nghiệp, đẩy mạnh mô hình áp dụng quy trình VietGAP, GlobalGAP, LocalGAP... Đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ trong sơ chế, chế biến, bảo quản nông sản, thực phẩm hướng tới xuất khẩu sang các thị trường tiềm năng. Phối hợp với các viện, trường trong nghiên cứu và chuyển giao công nghệ mới, cải tạo giống, nghiên cứu chọn lọc cây đầu dòng; lai tạo, chọn giống mới, hướng tới nguồn giống chất lượng cao, đồng thời bảo tồn nguồn giống địa phương...”.

ThS. Phan Thanh Giang - Giảng viên Trường Cao đẳng Cộng đồng Đồng Tháp, cho rằng: “Thời gian qua, Đồng Tháp ứng dụng CNSH trong việc phát triển các giống lúa mới có khả năng chịu mặn, chịu úng, chống sâu bệnh và đạt năng suất cao. Trong đó, trên cây lúa, tỉnh ứng dụng CNSH trong việc phát triển các giống lúa mới có khả năng chịu mặn, chịu úng, chống sâu bệnh và đạt năng suất cao. Đối với cây ăn trái cũng giúp phát triển các giống cây (như xoài, cam, bưởi...) có chất lượng vượt trội và khả năng chống chịu sâu bệnh, giúp tăng giá trị kinh tế cho nông sản. Đồng thời, các phương pháp sinh học để kiểm soát sâu bệnh như: sử dụng vi khuẩn, nấm đối kháng hoặc chế phẩm sinh học đang ngày càng trở nên phổ biến. Sử dụng vi sinh vật trong bảo vệ thực vật (như vi khuẩn Bacillus thuringiensis, nấm Trichoderma) được ứng dụng trong phòng trừ sâu bệnh hiệu quả, giảm thiểu sự phụ thuộc vào thuốc hóa học... Qua đó, giúp nâng cao giá trị gia tăng của các sản phẩm nông nghiệp, giảm thiểu chi phí sản xuất và gia tăng thu nhập cho nông dân”.

ThS. Nguyễn Tấn Cường - Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Đồng Tháp, cho rằng: “Trong xu thế phát triển hiện đại, CNSH được xem là giải pháp đột phá, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng, đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Việc ứng dụng CNSH trong nông nghiệp không chỉ dừng lại ở giống cây trồng, vật nuôi mà còn mở rộng sang các lĩnh vực: bảo vệ thực vật sinh học, chế phẩm vi sinh trong nuôi trồng, bảo quản sau thu hoạch, chế biến sâu góp phần tạo ra một nền nông nghiệp thông minh, an toàn và bền vững”.

ĐẨY MẠNH ỨNG DỤNG CNSH TRONG NÔNG NGHIỆP

Hòa chung vào sự phát triển của tỉnh, thời gian qua, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Đồng Tháp tổ chức nhiều hoạt động liên quan góp phần đưa CNSH áp dụng vào thực tiễn. Năm 2024, Liên hiệp Hội phối hợp với Trường Đại học Mở TP Hồ Chí Minh tổ chức Hội nghị “Ứng dụng CNSH trong nông nghiệp theo hướng hữu cơ, an toàn và bền vững”; tổ chức Hội nghị chuyên đề “Hiệu quả từ các mô hình kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp” tại Hợp tác xã Sản xuất và Tiêu thụ rau an toàn xã Long Thuận, huyện Hồng Ngự nhằm triển khai thực hiện hành động về tăng trưởng xanh trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050... Qua đó góp phần nâng cao nhận thức cho cán bộ, công chức, cộng đồng doanh nghiệp và người dân trên địa bàn tỉnh về vai trò, tầm quan trọng trong việc phát triển các mô hình kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp...

Với những phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững, tỉnh Đồng Tháp đề ra mục tiêu tổng quát đến năm 2045, địa phương phấn đấu phát triển và ứng dụng CNSH đạt trình độ tiên tiến và được ứng dụng rộng rãi trong các ngành hàng chủ lực của tỉnh, các lĩnh vực ưu tiên như: nông nghiệp, chế biến nông sản, y dược, xử lý môi trường; góp phần đưa Đồng Tháp là tỉnh dẫn đầu cả nước trong một số lĩnh vực nông nghiệp, trung tâm nông nghiệp, du lịch sinh thái của vùng đồng bằng sông Cửu Long. CNSH là ngành kinh tế - kỹ thuật quan trọng, đóng góp ít nhất 10% vào GRDP của tỉnh...

ThS. Nguyễn Thanh Tâm - Giảng viên Trường Cao đẳng Cộng đồng Đồng Tháp, cho biết: “Để thúc đẩy CNSH trong nông nghiệp phát triển, thời gian tới, các ngành, các cấp trên địa bàn tỉnh cần xây dựng quy trình sản xuất ứng dụng CNSH cao trên giống cây trồng có tiềm năng năng suất cao, chất lượng tốt; ứng dụng công nghệ nhà kính, kỹ thuật tưới tiêu mới, phân bón sinh học hữu cơ cho hiệu quả cao; biện pháp phòng trừ sâu bệnh mới hiệu quả cao và an toàn; ứng dụng công nghệ xử lý bảo quản sau thu hoạch hiện đại trong suốt chuỗi cung ứng đồng bộ. Khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để hình thành các trang trại, gia trại và thành lập các khu nông nghiệp ứng dụng CNSH cao thúc đẩy sản xuất hàng hóa lớn ở quy mô công nghiệp. Đồng thời đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đủ mạnh để đáp ứng nhu cầu phát triển CNSH trong tình hình mới...”.

Infographic Cuộc thi Sáng tạo Thanh Thiếu niên, Nhi đồng tỉnh Đồng Tháp lần thứ 18 năm 2025

ThS. Lê Ngọc Vân Thủy - Giảng viên Trường Cao đẳng Cộng đồng Đồng Tháp, chia sẻ: “Đồng Tháp cần tiếp tục đầu tư nghiên cứu và phát triển vào lĩnh vực này, xem đây là một trong những yếu tố quan trọng để thúc đẩy ứng dụng CNSH trong nông nghiệp. Bên cạnh đó, tỉnh cần ưu tiên đầu tư vào các viện nghiên cứu, trường đại học và các doanh nghiệp CNSH. Đồng thời thiết lập các quỹ hỗ trợ nghiên cứu và phát triển CNSH trong nông nghiệp, tạo cơ chế khuyến khích doanh nghiệp và cá nhân tham gia vào lĩnh vực này; xây dựng các chính sách hỗ trợ tài chính cho nông dân và doanh nghiệp áp dụng CNSH nhằm phục vụ sản xuất nông nghiệp công nghệ cao; xây dựng chuỗi giá trị nông sản ứng dụng CNSH nhằm phát triển bền vững và xây dựng một chuỗi giá trị hoàn chỉnh, từ sản xuất đến tiêu thụ...”.

ThS. Nguyễn Văn Hưng - Trường Cao đẳng Cộng đồng Đồng Tháp, cho biết: “Thời gian tới, tỉnh cần hợp tác với các viện nghiên cứu, các trường đại học trong và ngoài nước để triển khai các dự án nghiên cứu ứng dụng CNSH trong sản xuất nông nghiệp. Trong đó, ưu tiên phát triển các giống cây trồng có khả năng chống chịu tốt trong điều kiện khí hậu thay đổi; mở các lớp đào tạo về CNSH cho nông dân, đặc biệt là trong các lĩnh vực sản xuất nông sản hữu cơ, vi sinh vật trong nông nghiệp và ứng dụng giống cây trồng biến đổi gen. Cùng với đó, xây dựng các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và nông dân trong việc ứng dụng CNSH, chẳng hạn như các khoản vay ưu đãi cho việc đầu tư vào công nghệ mới hay hỗ trợ thuế cho các doanh nghiệp sản xuất và chế biến sản phẩm nông sản ứng dụng CNSH...”.

NHẬT NAM