Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh khảo sát tiến độ giải quyết các vụ án

Trong 2 ngày 8 và 9/5/2014, Đoàn khảo sát của Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh đã đến khảo sát 3 Tòa án nhân dân (TAND) huyện Tân Hồng, Hồng Ngự, Lai Vung và làm việc với TAND tỉnh về tiến độ giải quyết các vụ án do TAND tối cao tuyên huỷ chuyển về các TAND cấp huyện.

Đoàn khảo sát làm việc với Tòa án nhân dân huyện Tân Hồng

Từ tháng 6/2011 – 1/2014, toà án 2 cấp trong tỉnh có 51 vụ do Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao và Hội đồng xét xử giám đốc thẩm thuộc Tòa chuyên trách TAND tối cao tuyên huỷ án theo thủ tục giám đốc thẩm. Các toà án trong tỉnh đã thụ lý lại 43 vụ, trong đó đã giải quyết xong 16 vụ, đang chuẩn bị đưa ra xét xử 3 vụ, hiện đang xem xét giải quyết 6 vụ, tạm đình chỉ 18 vụ. Còn lại 8 vụ toà án 2 cấp chưa thụ lý vì nhiều nguyên nhân khác nhau.

Theo báo cáo của TAND huyện Tân Hồng, số án của huyện Tân Hồng bị huỷ chiếm tỷ lệ thấp (chỉ 0,6% so với tỷ lệ quy định là 1,16%). Đối với 4 vụ do TAND tối cao huỷ án chuyển về, TAND huyện Tân Hồng đã giải quyết xong 3 vụ. Trong đó, có 1 vụ tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hoá đã giải quyết xong; 2 vụ tranh chấp về chia thừa kế quyền sử dụng đất (QSDĐ), về hợp đồng vay tài sản đã đưa ra giải quyết và có quyết định đình chỉ giải quyết vụ án; còn 1 vụ tranh chấp QSDĐ đã có lịch xét xử vào cuối tháng 5/2014 (còn trong hạn luật định).

Điều khó khăn trong quá trình giải quyết các vụ án này là án phúc thẩm cũ đã có hiệu lực và thi hành xong, khi bị giám đốc thẩm huỷ án, TAND huyện giải quyết lại thì đương sự không đến theo giấy triệu tập, không hợp tác, gây khó khăn khi thu thập chứng cứ; có nhiều thay đổi, phát sinh thêm nhiều quan hệ pháp luật trong quá trình thu thập chứng cứ, phát sinh thay đổi người tham gia tố tụng... TAND huyện Tân Hồng và các ngành liên quan kiến nghị Đoàn ĐBQH tỉnh kiến nghị TAND tối cao, cấp có thẩm quyền hạn chế huỷ các bản án đã thi hành xong nếu việc thu thập thêm chứng cứ không làm ảnh hưởng đến đường lối giải quyết vụ án; cần có kiến nghị nhanh hơn đối với các bản án có vi phạm.

Đối với TAND huyện Hồng Ngự có 6 vụ TAND tối cao huỷ án chuyển về xét xử lại theo thủ tục sơ thẩm. Trong đó, có 2 vụ TAND huyện đã ra quyết định tạm đình chỉ (do nguyên đơn có đơn yêu cầu tạm hoãn vì lý do sức khoẻ và 1 vụ chờ thu thập chứng cứ mới, hiện đã có lịch xét xử vào giữa tháng 5 này). Toà án ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ yêu cầu bồi thường thiệt hại do nguyên đơn đã rút đơn khởi kiện. Còn lại 2 vụ án về tranh chấp QSDĐ, hợp đồng cầm cố QSDĐ thì việc giải quyết bị chậm do đương sự không đến và chậm nộp tiền tạm ứng án phí.

Riêng vụ tranh chấp hợp đồng hùn vốn kinh doanh giữa nguyên đơn là ông Diệp Lê Quang Vũ và bị đơn là Công đoàn Văn phòng Huyện uỷ Hồng ngự, quá trình giải quyết vụ án gặp khó khăn do Công đoàn Văn phòng Huyện uỷ Hồng Ngự hiện nay đã thay đổi người quản lý, việc triệu tập đương sự, thu thập chứng cứ gặp nhiều khó khăn nên việc giải quyết vụ án đã kéo dài quá hạn luật định. Nhìn chung, tiến độ giải quyết các vụ án đã bị huỷ của TAND huyện Hồng Ngự còn chậm do nhiều nguyên nhân. TAND huyện Hồng Ngự kiến nghị việc sau khi án bị huỷ, đương sự có phải nộp tạm ứng án phí lại để được thụ lý giải quyết lại hay không, vấn đề này các ngành, các cấp cần thống nhất quan điểm giải quyết để TAND cấp huyện áp dụng.

Số án TAND tối cao tuyên huỷ án của TAND huyện Lai Vung là 6 vụ và các vụ án này đang được giải quyết lại theo trình tự pháp luật quy định, không có án tồn quá thời hạn chuẩn bị xét xử. Trong đó, có 2 vụ đang tạm đình chỉ giải quyết là vụ tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ, do có thêm người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan mà những người này chưa được hoà giải ở UBND xã theo quy định Luật đất đai nên toà án chuyển về xã để hoà giải; về vụ tranh chấp thừa kế QSDĐ, do người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án qua đời nhưng các đương sự khác không cung cấp được hàng thừa kế của người này nên toà án tạm đình chỉ giải quyết.

Qua quá trình giải quyết các vụ án bị TAND tối cao huỷ án, TAND tỉnh kiến nghị TAND tối cao cần có thông tư hướng dẫn những vấn đề mà cấp sơ thẩm gặp phải khó khăn trong quá trình giải quyết như về khi thụ lý lại vụ án đương sự không có mặt tại địa phương; đối với vụ án cơ quan thi hành án đã thi hành xong số tiền án phí của đương sự (sung công quỹ) do yêu cầu không được chấp nhận, trong lần xét xử lại yêu cầu của đương sự được chấp nhận nên phải trả lại tiền án phí thì không có khoản tiền nào để trả lại cho đương sự. Đồng thời, TAND tỉnh kiến nghị khi toà án có văn bản yêu cầu cung cấp thông tin thì cơ quan hành chính địa phương, cơ quan chuyên môn hỗ trợ cung cấp thông tin có liên quan đến vụ án nhanh chóng và đầy đủ.

Thay mặt Đoàn khảo sát, ông Nguyễn Hữu Đức - Phó Trưởng Đoàn ĐBQH ghi nhận kết quả thực hiện việc giải quyết các vụ án do TAND tối cao tuyên huỷ án chuyển về, cũng như các khó khăn ngành Toà án gặp phải trong quá trình giải quyết án. Đồng thời, đề nghị ngành Toà án tỉnh điều chỉnh các quyết định tạm đình chỉ không đúng quy định pháp luật khi giải quyết các vụ án trên. Bên cạnh đó, đề nghị các cơ quan Toà án, Viện kiểm sát có sự phối hợp chặt chẽ trong việc thực thi pháp luật nhằm đảm bảo quyền lợi cho người dân khi tham gia tố tụng.

Thanh Trúc