Lo lắng việc trái cây chín nhờ hóa chất

Chúng tôi đến 3 cửa hàng bán thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) tại phường 3, TP.Cao Lãnh hỏi mua thuốc ngâm cho trái cây mau chín thì có 2 cửa hàng giới thiệu sản phẩm và quả quyết trái sống, non cỡ nào mang đi ngâm thuốc thì 1-2 ngày sau trái cũng sẽ chín.

Cần lựa chọn những trái cây tại các siêu thị, cửa hàng có uy tín

Vào một cửa hàng bán thuốc BVTV (phường 3, TP.Cao Lãnh) hỏi mua thuốc làm mau chín trái cây, nghe chủ cửa hàng bảo không có bán, một khách hàng liền nói nhỏ: “Loại đó bên T.C có bán. Đừng nói tôi nói nghe, chủ cửa hàng bên đó chửi tôi chết!” Theo chỉ dẫn của vị khách ấy, chúng tôi đến cửa hàng bán thuốc BVTV T.C (phường 3, TP.Cao Lãnh). Khi hỏi mua thuốc làm trái cây mau chín, chủ cửa hàng nhanh nhảo ra chào mời: “Có chai thuốc làm trái chín, giá 45 ngàn đồng, trái cây nào anh vừa bẻ xuống thì đem đi nhúng thuốc để 15 phút lấy ra, riêng bơ thì nhúng thuốc sơ qua lấy ra liền”. Khi chúng tôi thắc mắc về việc ngoài chai thuốc có ghi dòng chữ phân bón lá, chủ cửa hàng trả lời: “Đó thực ra là loại thuốc “trái chín”. Tại cửa hàng P.H, (phường 3, TP.Cao Lãnh), cũng có bán loại thuốc tương tự. Chủ cửa hàng P.H cho biết: “Loại thuốc này dùng để pha với nước, sau khi pha xong, nhúng trái sầu riêng hay bất cứ trái cây nào vào là chín, loại này mấy vựa trái cây mua thùng thùng về dùng”. Anh N.T.C. ngụ phường Hòa Thuận, TP.Cao Lãnh - người trước đây từng thu hoạch sầu riêng thuê cho biết, khi chủ thu hoạch sầu riêng thường cho trái vào các chậu nước pha sẵn hóa chất để làm cho trái mau chín.

Nói về việc hiện nay trên thị trường có hay không hóa chất làm cho trái cây mau chín, bà Nguyễn Thị Ngọc Ánh - Chi cục Trưởng Chi cục BVTV tỉnh cho biết, đến thời điểm này chỉ nghe thông tin trên báo, đài là trên thị trường trong nước có thuốc làm trái cây chín nhanh và đó là thuốc của nước ngoài chứ không có trong danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam. Cũng theo bà Ánh, trong năm 2013, Chi cục có nhận được thông tin phản ánh là trên thị trường có xuất hiện một số sản phẩm sử dụng giúp trái cây mau chín, kéo dài thời gian bảo quản. Chi cục phối hợp Công an tỉnh lấy mẫu loại hóa chất mà thông tin phản ánh để kiểm tra, tuy nhiên qua kiểm tra cho thấy loại thuốc phản ánh nằm trong danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng và loại thuốc ấy không phải thuốc giúp trái mau chín. Thời gian qua, Phòng Thanh tra thuộc Chi cục BVTV tỉnh cũng có thanh tra các cửa hàng thuốc BVTV nhưng không phát hiện loại thuốc giúp trái cây mau chín.

Kỹ sư Nguyễn Anh Tuấn - giảng viên dạy các môn về an toàn vệ sinh thực phẩm, Trường Cao đẳng Cộng đồng Đồng Tháp cho biết, những thuốc dạng ngâm trực tiếp hoặc bơm vào sầu riêng, mít,... làm cho mau chín hầu hết các hóa chất này chưa qua quá trình kiểm duyệt, thuộc vào nhóm chất cấm. Tùy theo nhóm chất mà ảnh hưởng đến sức khỏe. Nếu người kinh doanh trái cây sử dụng hóa chất không có qua lớp tập huấn về hóa chất thì việc sử dụng chắc chắn là không đúng. Vì mua thuốc về chỉ làm theo hướng dẫn chung chung trên bao bì chắc chắn sẽ có hóa chất tồn dư trong trái cây, dẫn đến ngộ độc mãn tính hoặc ngộ độc cấp tính rất nguy hiểm. Thường thì đối với 1 số trường hợp sử dụng rau quả có loại thuốc BVTV hóa chất nhiều gây bệnh mãn tính, trong đó có bệnh ung thư, cụ thể tên chất là PHT, PHA thuộc nhóm chất chống oxy hóa gây nguy cơ dị ứng, phát triển khối u, ung thư,...

Theo kỹ sư Nguyễn Anh Tuấn, hiện nay, một số người dùng máy khử trùng trái cây nhưng thực tế khử không được nhiều vì máy chỉ sát khuẩn với vi sinh vật chứ hóa chất thì rất ít. Thực tế ngâm quả với nước muối chỉ làm thay đổi tỷ trọng của nước để loại bỏ những trứng giun sán nổi trên mặt nước vớt bỏ ra chứ liều lượng muối dùng để ngâm rau quả là không thể khử và sát khuẩn được hóa chất trong trái cây. Để sử dụng trái cây an toàn, kỹ sư Nguyễn Anh Tuấn khuyến cáo người tiêu dùng khi mua trái cây phải lưu ý nguồn gốc xuất xứ, nên mua tại các cơ sở có kiểm soát về dư lượng thuốc BVTV, thuốc trừ sâu đối với rau quả; cần lựa những trái cây có màu sắc tươi đẹp tự nhiên, không bị dập úng, không có những biểu hiện lạ như nấm mốc, đặc biệt là khi ngửi phải có mùi đặc trưng của quả đó. Ví dụ như xoài thì nghe mùi đặc trưng của xoài, nếu như trái xoài dư thuốc trừ sâu hoặc bảo quản sẽ rất “hắt” mùi, hoặc sầu riêng nếu được dùng thuốc chấm cuốn cho nhanh chín sẽ khác hơn bình thường như bị thâm đen đầu cuốn (vì sầu riêng khi cắt xuống vẫn còn tươi xanh đầu cuốn), mùi sẽ kém đi, độ tươi xốp cũng không bằng trái sầu riêng để chín tự nhiên. Trong quá trình bảo quản, sử dụng trái cây, nếu để lâu mà thấy tươi tốt cũng không nên dùng; nên gọt bỏ vỏ và gọt sâu vào trong vì có thể phần bên trong trái cây có lưu lượng thuốc BVTV ít hơn.

Mặc dù ngành chức năng chưa phát hiện trên thị trường có loại hóa chất làm cho trái cây mau chín, tuy nhiên để đảm bảo an toàn khi sử dụng, người dân cần tìm hiểu lựa chọn những trái cây được bày bán ở các siêu thị, cửa hàng có uy tín. Và, thiết nghĩ ngành chức năng cũng cần tăng cường kiểm tra các cửa hàng thuốc BVTV, sớm lấy mẫu kiểm tra, kiểm nghiệm những trái cây nghi ngờ được sử dụng hóa chất làm cho mau chín.

Hữu Nghĩa